zaterdag 20 juli 2013

Rietveld academie eindexamententoonstelling

De man springt door het bos als een kabouter. Hij heeft een bijl in zijn hand en we zien hem koddig wegspringen. Het is een video opname van een eindexamenkandidaat. In deze donkere ruimte is hij niet. Overal floepen en flappen hier video’s, de expo is een grote filmtentoonstelling. Aan de muren geen schilderijen, bah, saai en futloos, niet exciting. De makers van de korte, meestal vage rolprenten, komen van overal vandaan en meestal niet meer uit Nederland. Ze hangen op de enorme trappen en voeren een drama stuk op, een misdaad, een meisje wordt naar beneden gesleurd. Op de lange gangen, die wat betreft lengte kunnen sparren met een ziekenhuisgang, staan hier en daar bloemen in een emmer, voor een geslaagde. Lachende gezichten, zomerjurkjes, keurig gekapt, een bijenkorf vol jonge dames. Gerrit’s academie is gefeminiseerd toen de mannen afhaakten door economische malaise en het verliezen van een status als kunstenaar. Rechts Nederland en de rechtse rest van de wereld besloot dat kunst vies was, een plaag, een linkse hobbie, en het resultaat is goed zichtbaar: tegen zulke praat is geen man bestand. Een middag hier doorbrengen is geen straf. Elke zaal brengt je wel een verrassing van fantasie en kleur. Een stellage, een nagebouwde iglo met een neon lamp. Alles is mogelijk, zolang het maar een idee heeft, conceptueel, noemt men dat in de rivierenbuurt. Iedereen is ook even aardig en voorkomend en de broodjes in het restaurant smaken goed. Buiten schijnt de zon over de Schinkel. Ik kijk naar een reuze skippybal die aan het plafond hangt en ik besef ineens dat de tijd verstreken is, want nergens in dit kunstbolwerk vind ik een statement uit politieke overwegingen, ieder meisje kleurt keurig binnen de lijntjes. Ik mis de durf, de dwarsigheid, de zalen die men nauwelijks durft te betreden vanwege de haakse gedachte die er op de vers geurende verf is gekalkt. Juist nu zou je van een artiest, een jong artiest, een stem mogen verwachten. Een stem tegen eenheidsworst, tegen de wurggreep van de commercie. Zij springen niet als een gekke kabouter door het bos, maar maken hun werk bij vol bewustzijn en in overweging van een eventuele plek in een galerie. Het is duidelijk dat economische overwegingen zwaar tellen, maar is dat een juiste gedachte, want de kunstmarkt is al verzadigd en een vroege adaptie schept een grote groep kunstenaars die niet meer individueel opvalt. Dames, pak die bijl en hak die duffe art boom eens lekker om! Eindexamententoonstelling Rietveld academie Amsterdam 4 juli 2013

Inge Nicole neemt grote vlucht met Tranen van de Zeegans

Recensie van Inge Nicole De tranen van de Zeegans (2011) Met enige moeite kon ik van de lokale bibliotheek De tranen van de zeegans lenen. Het is niet zo’n dik boek, een bladzijde of honderd en daarin draait het om Aleida, een meisje uit de 19e eeuw, dat in vis handelt en op een dag in contact komt met een sinjeur die haar een gouden toekomst belooft. Natuurlijk weten wij als lezer dat zij na deze ontmoeting in moeilijkheden gaat geraken, omdat ze de man gelooft. De onverwachte wending die het verhaal daarna neemt, zij begint als slavin te houden van haar meester en andersom, hield mij sterk aan het verhaal verbonden. Van deze Aleida ga je houden, omdat ze ondanks haar slachtofferrol, ook actief acteert om het vege lijf te redden. Zo snijdt zij bij een bezoek aan een duistere Chinees, de kop af van een schildpad, om het lijden van het gemartelde dier te bekorten. Inge Nicole weet deze Aleida voldoende bravoure in te blazen om haar niet als een naturalistisch figuur zoals Eline Vere te laten eindigen, want het slot is weliswaar dramatisch, maar er is hoop, omdat Aleida het bordeel gaat leiden en haar lot in eigen handen neemt. Naar mijn idee heeft de schrijfster met dit boek weer een vlucht genomen in de richting van een groot schrijverschap. De poëzie is in dit werk meer ondertoon geworden dan plastisch element en ligt besloten in de point of view. De zeegans is een metafoor voor het uitvliegen, misschien ook wel voor Nicole’s eigen schrijverschap. Binnenkort verschijnt haar nieuwste boek. Zal ze dan weer verder stijgen? Sjoerd van Berkel juli 2013 Inge Nicole de tranen van de zeegans uitgeverij in de knipscheer 2011