U daarboven,
kunt u de wind even uitzetten,
of op standje zomerbries
en de regen
sparen voor als het warm is
-
dan hoef ik de planten niet te begieten-
en een led lampje in die zonnelamp draaien
dan ben ik een tevreden fietser.
2019
De Willem Holleeder van de 17e eeuw, IJsbrand Nobel, is bekend van een actie in een nacht van oktober 1628. Ik weet dit omdat ik een verhaal over hem schrijf. IJsbrand is met zijn piratenschip geland bij Egmond. Is het strand overgestoken, rechtsaf langs het Maelwater. Daarna de Baeffies polder door en de Breelaan naar Ypestein, het kasteel van een rijke heer, Bardes. Om daar te gaan roven en de man te kidnappen. Toen dat niet lukte is hij de Oosterweg afgelopen, naar een herberg, heeft daar een paar pinten gevat en besloten een boerderij te overvallen. Hij deed dit alles te voet, dus dat was een aardige tippel. Dit is een originele kaart uit de 17 eeuw. Het terrein is vlak, met weilanden, zonder bomen. Waar nu bos is, was land. De route van de boeven is de meest waarschijnlijke. Heb jij een ander idee? Laat het me weten. Helaas is Ypestein afgebroken. Spannend om naar zo'n oude kaart te kijken en te weten dat er een heftig gevecht heeft plaatsgevonden. Dit gebeurde bij de boerderij die lag aan de Oosterweg (het bovenste groene lijntje). Het liep niet goed af voor de schurk.
Sjaan en Han. Die kennen elkaar
helemaal niet. En ze zijn oud, heel oud. Sjaan woont in een oude volkswijk,
waar allang gerenoveerd had moeten worden. Haar huis met Willem, haar man, is
twee keer zo oud als zij bij elkaar, en er is nooit veel aan gedaan. Het dak
lekt en er zitten scheuren in de muur. De voordeur moet je voorzichtig dicht
doen. Sjaan heeft er niet veel moeite mee. Ze heeft haar hele leven in de
ouderenzorg gewerkt en vier kinderen opgevoed.
Alleen Willem gaat de laatste tijd
niet goed. Hij beweegt zich in een rolstoel en hij gaat iedere dag achteruit.
Hij roept voortdurend dat het niet lang meer kan duren. Willem heeft zijn
laatste werkzame jaren op de taxi doorgebracht tot het niet meer ging, nadat
een klant een blaaspijppijltje in zijn oog had geschoten. Een wonderlijk
ongeluk en hij wilde daar niet over praten.
En dan Han. Een klein, dikkig mannetje
met een krans van haar op zijn schedel. Veel zware problemen met zijn hart. Had een scharrel met Sjaan, in zijn
jeugd. Verder kwam er niks van. Toch was Han haar niet vergeten. Soms meende
hij haar in de haven te zien, want hij werkte zijn leven lang in de visserij.
Han was niet meer getrouwd. Zijn vrouw Truus had hem bedrogen met de behaarde overbuurman.
Toen Han erachter kwam, heeft hij die Joop, een schop tussen zijn benen gegeven
en toen kwam er een rechtszaak, want Joop beweerde dat Han hem met die rotschop
onvruchtbaar had gemaakt. Joop verloor die zaak.
Bij zijn kapper Leonard hoorde Han
onlangs dat een klant van Leo een kennis had die Sjaan van de bingo kende. Zo
verkreeg hij haar telefoonnummer. Na diep zuchten belde hij haar en ze leek
totaal niet te weten wie hij was. Maar hij mocht langskomen hoor. Geen
probleem.
En zo trof hij haar vijftig jaar
later, samen met haar halfblinde man Willem. Hij vertelde dat iemand hem had
gezegd dat ze dood was, maar hij had dat nooit geloofd. Sjaan kon toch niet
zomaar doodgaan?
Sjaan zag er goed uit, vond Han. Ze
droeg een beige trui met daarop een medaillon boven een geplooide zalmroze rok.
Haar haar was donkerblond en was nog net zo lang als toen. Twee grote ronde
oorbellen bungelden in haar oren.
Haar handen waren zacht en rond en ze
schilde een appeltje voor haar Willem. Sjaan had haar hele leven goed voor hem
gezorgd. De televisie stond zacht aan. De premier sprak over Sjaan en Han. ‘Hij
heeft het over jullie,’ lachte Willem. ‘Maar jullie mogen niet knuffelen!’ Ze
lachten nu alle drie. In Han begon een klein vuurtje te branden. De vele
relaties en vriendinnen die hij bemind had, konden niet op tegen Sjaan. Hij
hield zijn hoofd schuin en keek voorzichtig naar haar, terwijl ze de appel
jaste. Je ogen zijn van blauwe parelmoer, Sjaan, dacht hij. Je lippen als het
rood van rijpe kersen. Je neus een beeldhouwwerk dat ze tegenwoordig niet meer zo
maken. Toen ze met haar hand haar haar achter haar oor streek, net als vroeger,
voelde hij een diepe brand in zijn borstkas uitslaan. Hij begon heftig te
zweten en ze zag het.
‘Gaat het goed, Hans?’ vroeg ze. ‘Wil
je nog een kopje koffie?’ ‘Ja hoor, het gaat prima,’ knikte hij. Hij begreep
niet waarom hij het nooit had durven zeggen. Ook nu niet. Waarom zou hij niet
opspringen en het hard door de kamer toeteren?
‘Het is warm,’ zei Willem.
‘Ik kan me jou niet zo goed herinneren
Hans,’ zei Sjaan. Ze vouwde haar handen
op haar schoot. ‘Ik ben als kind weleens verliefd geweest op een kleine, beetje
dikke jongen, misschien was jij dat.’
‘Verliefd geweest?’ reageerde Willem
verbaasd. Hij kon zich niet voorstellen dat er een leven voor hem was geweest.
Ze had er nooit over gesproken. ‘Op die augurk naast me?’
‘Ja, heel verliefd,’ zei ze. ‘Elke
nacht droomde ik van hem. Maar misschien was het iemand anders, ik weet het
niet.’
‘Hoor je dat Henk?’ riep Willem. ‘Ze
was verliefd op je. Mooie boel.’ ‘Ach, als kind,’ zei Sjaan, maar ze had
plotseling een liefdevolle, zachte glimlach om haar lippen. ‘Het is zo mooi, zo
oprecht om als kind verliefd te zijn. Zo puur wordt het nooit meer.’
Melancholie
rolde door de kamer. De lapjeskat rekte zich uit en voor de deur, zichtbaar
vanuit het linkerraam, werd door twee jongens gevochten. Han zag dat de ene
jongeman een groot mes liet zien. Als hij kon, zou hij met Sjaan vertrekken
naar een beter deel van de stad. Hij bezat nog wat spaargeld. Maar wilde zij
iets, zag zij iets in hem?
Willem rolde met zijn stoel naar een
kastje en pakte er papier uit. ‘Ik heb een idee Sjaan,’ zei hij. ‘We regelen
het nu effe.’
‘Wat?’ vroeg ze, want ze zat nog met
haar gedachten in een teder, roze gekleurd dromenland. Ze liep met Han lang
geleden langs de havenkade. Ze waren heel jong en heel verlegen. Ze zagen de
zon rood aan de horizon verdwijnen. Het was een prachtige zomeravond. Een
opstapper van de loodsboot zwaaide naar hen, terwijl ze voorbij voeren op weg
naar het volgende schip.
Ze keek naar Han, die met een doekje
zijn voorhoofd afdeed. Hij zag er mooi uit, vond ze. Hij had grappige,
spottende bruine ogen en een leuke lach. Ze kon zich wel voorstellen dat hij ooit
haar geliefde was.
‘We regelen het,’ zei Willem weer. Hij
richtte zich tot Han en het leed geen twijfel dat het Willem totaal niet om
romantiek ging. ‘Ik ga binnenkort de pijp uit en jij gaat voor Sjaan zorgen.
Dat wil je toch?’
‘Asjeblieft Willem,’ protesteerde
Sjaan. Maar Willem druiste verder. ‘Jullie gaan hier wonen en je neemt mijn
auto. Ok?’ Han kon wel door de grond zakken. Alle romantiek en mooie dromen
werden door deze man door het doucheputje gespoeld.
‘Mijnheer,’ zei Han. ‘Ik ken u niet,
ik ken Sjaan van heel vroeger en ik was alleen benieuwd hoe het met haar ging.
‘
Sjaan voelde een traan over haar wang
glijden. Ook Han begon te grienen. ‘Ik heb veel aan je gedacht Sjaan,’ zei hij.
‘Heel veel.’
De deur ging open en er kwam een lange,
blonde vrouw binnen. Han schatte haar een jaar of veertig. Ze droeg een
paardenstaart. Ze keek even naar het emotionele tafereel en riep: ‘Mama, wat
gebeurt hier? Wie is dit?’
‘Dit is Hans, of Henk,’ mopperde
Willem. ‘Ik probeer ze an elkaar te koppelen, want het zijn tortelduifjes.’
‘Wat?’ brieste de dochter. ‘Dat heb
jij gedaan hè, Willem? Dat is jouw schuld. Kijk nou, mijn huilende moedertje.
O, jij ploert, jij schurk. Mijn hele leven al heb je van haar als een schurk
geprofiteerd. Maar nu ga ik je wurgen.’ Han zag dat ze een touw in haar handen
had, dat ze om de nek van de arme Willem legde. Zo direct zou hij getuige zijn
van een moord. Maar hij had de moed niet de vrouw tegen te houden. ‘Ik moet
maar eens gaan,’ fluisterde hij. ‘Ik moet mijn eten nog opwarmen.’
‘U blijft zitten tot ik deze schoft heb
omgebracht,’ zei de dochter. Willem beefde van angst over zijn zieke lijf. ‘Doe
het niet!’ riep hij. ‘Ik blijf toch je vader!’
Daarna legde de vrouw het touwtje weg.
‘Ik wurg je niet,’ zei ze. ‘Alleen omdat het sneu is voor mama.’
Han pakte zijn jas. ‘Ik ga, Sjaan,’
zei hij gedwee.
‘Ik laat je even uit,’ zei ze.
Hij stapte naar buiten, koude lucht
stroomde zijn neus binnen. Het was donker. De politie sleepte ondertussen de
twee jongens in een gereedstaand busje.
‘Dag Sjaan,’ zei hij en hij wilde haar kussen,
maar dat mocht niet, want het was coronatijd.
‘Mama!’ riep een stem vanuit het huis.
‘We gaan,’ zei Sjaan onverwacht. Ze
wees op zijn auto, maar hij zag dat de wielen er
door het tuig af waren gesloopt. De auto steunde alleen nog
een stapeltje bakstenen. ‘Dan gaan we lopen,’
zei ze. Ze liepen naar de kop van de haven. Ze wees naar het standbeeld van de
zeeman met de lantaarn, op de kade. ‘Hier was het,’ zei ze. ‘Hier heb ik gestaan,
lang geleden. Met jou. Ja, jij was het. Wat was je mooi toen en wat hield ik
van je.’ ‘Ja, ja,’ zei hij trots. ‘Ik weet het nog goed, dat restaurant was er
nog niet eens.’ Hij wees naar rechts. ‘Daar was een bunkertje. Ik weet het nog.
En soms gingen we hier ijs eten, weet je nog. Stond er een mannetje met ijs. En
toen kwam er nog een mannetje met ijs. Kregen ze toch een ruzie.’ Ze lachte.
Sjaan wees naar de rode, gietijzeren vuurtoren
aan de overkant van het water. ‘Daar gaan we naar toe,’ zei ze. Ze liep hard
voorop. Voor zo’n oude dame kon ze nog goed dribbelen. Bij de toren aangekomen
liet ze een sleutel zien. ‘Ik ben een van de twee mensen in deze stad die hier
een sleutel van hebben.’
Ze gingen naar binnen en klauterden de
paar honderd ijzeren treden omhoog. Han was er nog nooit geweest. Het uitzicht,
op veertig meter hoogte, was werkelijk prachtig, adembenemend. Heel ver weg straalden de lichtjes van de
schepen vriendelijk over het water van de zee. Zo nu en dan gleed het rondgaande
torenlicht verblindend over hun schouders. Ze zoenden plotseling hartstochtelijk
als twee jonge tieners. Han zweefde van geluk. ‘O, Sjaan, wat doe je me aan,’
hijgde hij. Ze zei: ‘Kom, we gaan.
Willem wacht.’
De
volgende avond liepen ze hand in hand over de Trawlerkade, langs de vissersschepen.
Het was nog warm, na een zinderend hete dag. Sjaan zei: ‘Ik heb een kaasschotel
bij me in de tas.’ En eerst dacht Han nog dat ze bedoelde dat ze die samen op zouden
gaan eten. Dus hij zei: ‘Lekker.’ Maar zij zweeg en ging op zo’n bolder zitten,
waar ze schepen aan vastleggen met een dik touw. Aan de overkant lag de ferry
naar Engeland klaar om weg te varen. Achter hem was een grote winkel met
scheepsbenodigdheden. Voor de deur stond een gigantisch grote spoel, waarop de
netten worden gedraaid.
Het
viel hem op dat ze een vreemde glimlach op haar lippen had. Ze zei: ‘We wachten even op ze.’ Het verontrustte hem
ineens. Had ze het over mensen? Maar nee, ze sprak langzaam en zei: ‘De
havenkabouters komen zo, ze zijn gek op kaas.’
Even was het of iemand in zijn buik stompte. Wat een onzin kraamde zij
plotseling uit. Hij keek nog eens nauwkeurig naar haar ronde blauwe ogen. Er
was een peilloze leegte in, een niet te beschrijven eenzaamheid. Hij werd
misselijk. ‘Ze komen niet vandaag,’ zei hij. ‘Ze komen later,’ fluisterde ze. Ze
zette de kaas neer bij een groot, verlaten anker. ‘Daar zijn ze! Kijk daar!
Daar!’ riep ze. ‘Waar?’ vroeg hij sukkelig. ‘Daar!’ ze rende naar een oude,
vergane laars en riep: ‘Hallo lieve jongens!’ Ze wierp de kaas van de schotel.
‘Pak maar hoor schatten, eet maar lekker op!’ En tegen de man schreeuwde ze:
‘O, ze zijn er zo dol op, kaas en kijk toch eens hoe schattig ze zijn met hun
rode mutsjes en hun visserspak en hun gele laarsjes!’ Hij knikte schaapachtig.
‘Kom we gaan dansen,’ zei hij. Hij neuriede: Chiquitita tell me the truth… Hij pakte haar handen en ze dansten.
Daar werd ze rustig van. Het was heerlijk weer even bij haar te zijn, ook al
was ze niet meer zo bekwaam.
Ze wandelden rustig naar haar huis.
‘Doe je voorzichtig,’ zei hij en hij kuste haar op haar wang. Hij schuifelde door de nacht. Een nachtegaal
zong, maar hij wist dat er van romantiek geen sprake meer kon zijn en dat ze
ver weg van hem was. Hij rook de zoete geur van jasmijn en begroette een kat
die naar hem keek. ‘Ik zal haar begeleiden,’ zei hij tegen de kat die tegen
zijn been kronkelde. ‘Dat is het enige wat ik nog voor haar kan doen.’ Hij zag
dat de kat op een stukje kaas kauwde. ‘’Een kat die kaas eet,’ zei hij. ‘Dat
kan dus ook nog.’
En zo wandelden Han en Sjaan iedere
avond naar de haven, waar hetzelfde ritueel zich voltrok. Ze ging op een bolder
zitten, wierp de kaas van de schotel, waarna ze dansten en vertrokken. Hij
hield van haar en zei nooit veel. Maar thuis huilde hij veel om de liefde die
hij terugvond en weer snel verloor.
Op de laatste avond van de zomer ging
het onverwacht verkeerd. Hij had een jas aangetrokken, het was fris, ergens in
september. Ze schuifelden weer naar de havenkade. Zij droeg een dikke rode
winterjas en een zwarte hoed. Toen zij op ongeveer honderd meter van de bekende
bolder waren, zag hij op de kade, bij lunchroom Bart, een rond voorwerp liggen,
het was van roestig ijzer en ongeveer
een meter hoog. Uit het gebarsten ijzer staken tien, vijftien sprieten van
ongeveer vijf centimeter dikte.
‘Een bom!’ riep hij. ‘Daar ligt een
bom!’ Maar zij hoorde het niet. Zij zei: ‘Laten we doorlopen, ze wachten op
ons.’
‘Nee, stop!’ riep hij. ‘Daar ligt een
zeemijn!’ Hij greep haar vast en duwde
haar tegen de kademuur. Zij verzette zich hevig. Ze krabde hem, ze trok aan
zijn haar. ‘Laat me los, laat me los!’ krijste ze. ‘Laat me los.’ Ze vielen,
hij bezeerde zijn schouder, zijn jas scheurde. Ze wist te ontkomen, verloor een
schoen. Hij stond op, wankelde en zag dat ze recht in de armen van de politie
liep. De agent was bezig een roodwit lint om de bom te spannen. ‘Stop!’ riep
hij. ‘Mevrouw, stop, niet verder.’
Han zag dat ze nu op de agent inhakte
met de schotel kaas. Hij bloedde hevig aan zijn hoofd, maar voor ze het wist,
lag ze op de grond. Het volgende ogenblik zat ze gearresteerd in de politieauto.
‘Is dat uw vrouw?’ vroeg een lange
agent nog nahijgend aan hem. Hij knikte. ‘ Pittig typje, we nemen haar even
mee, het is te gevaarlijk hier met dit ding. Iedereen moet hier weg.’ Hij zag
mensen haastig uit hun huis komen. Jong en oud haastte zich weg uit het
havengebied. Hij zei: ‘U heeft helemaal gelijk, ik heb ook eens zo’n ding in
mijn netten gehad.’ De agent keek hem onderzoekend aan. ‘U bent visser?’ ‘Niet
meer,’ schudde hij.
‘Wat doet u dan hier zo laat?’ ‘Het was de liefde,’ zei hij. ‘Nou ja, wat er
van over is..’
‘Dat snap ik,’ zei de agent. ‘Ik ben
ook al heel lang getrouwd.’
‘Goedenavond mijnheer,’ sprak Han. ‘Ik
ga naar huis.’
‘Goedenavond,’ zei de agent. ‘Pas goed
op u zelf.’
En onderweg kwam hij ze tegen, eerst
de kat, die hem smekend vroeg om kaas. En daarna de havenkaboutertjes. Zeven
kaboutertjes, ieder in een visserspak met laarzen.
Ze deden of ze hem niet zagen. Hij
moest om zichzelf lachen om zijn eigen gekte.
En Sjaan?
Hij zag haar nog een laatste keer toen
ze voor het raam van huize Breezicht stond. Ze keek uit over het Noordzeekanaal.
Een sleepboot van Wijsmuller tufte voorbij. Ze zag Han. Hij zwaaide, daar stond
zijn jeugdliefde. Kwetsbaar, maar pittig,
had de agent gezegd. Een zuster voerde haar zachtjes weg bij de arm. Haar mond
opende zich en met haar vuist sloeg ze op haar borst. Op haar hart.
Hij ging naar zijn huis aan de
Orionweg, kroop in zijn bed en sliep vredig in.
Het is
lente, ik scheur door de straten van onze stad op mijn oude papabike. Ik ben
onderweg naar mijn coronaprik, geen tijd te verliezen. De bomen kleuren
lichtgroen, het prachtigste, tere groen van de wereld maar ik heb er geen oog voor.
Net zoals een zakenman op de snelweg 180 gaat rijden om op tijd te zijn. Ik ga
door een tunnel, passeer de Hoeverweg, het wielrenparadijs en het
fastfoodrestaurant. Ik heb het warm. Ik voel mijn rug plakken. Ik ben buiten de
stad. Daar staat een grote partytent, achter een hamburgerketen. Ironisch
genoeg een partytent, want het is geen tijd voor een feestje. Ik prak mijn
fiets neer in het rek en wandel naar de fuif. Ik sluit aan in een rijtje zwijgende
mannen van mijn leeftijd. Handen in de broekzakken, buikjes, dunner wordend
haar. Ze zeggen niet veel. En voor een praatje zijn ze niet goed genoeg
gehumeurd. De GGD-medewerkster zegt dat er veel mannen zijn vandaag. Ik laat
mijn id zien. Ik ben van het juiste jaar, 1967. Twee dagen na mijn geboorte
brachten de Beatles hun album Sergeant
Pepper uit. Ik laat een aanmeldformulier zien en krijg een groene sticker.
Dat betekent rechts afslaan. Naar de prik van dokter Janssen. Ik moet door de
tent lopen en op het stoeltje tegenover nummer 10 plaatsnemen. De mannen naast
me zitten op gepaste afstand, op anderhalve meter.
Al anderhalf jaar duurt deze corona-aanval. Anderhalf jaar gijzelt het nanomonster de wereld. Nu gaan we hem terugpakken met zijn eigen stekelige pootjes. Ik werk op een school en hoop straks beschermd te zijn. Want in een klaslokaal vol klevende leerlingen ben ik een gewillig slachtoffer voor het virale beest. Tot nu toe is het hem nog niet gelukt mij te grazen te nemen. Vier keer heb ik me laten testen. Vier keer was het negatief. Was de vierde keer de laatste? Dat stokske in de keel en de andere kant in het neusgat? Prettig was het niet. Laten we hopen. Ik zal me corona ook herinneren van de onlinesessies met leerlingen en van de eenzame tochten begin dit jaar naar een school met een paar examenkandidaten. Overal waren de straten verlaten, de treinen leeg. Het was -hoe noemen ze dat?- unheimisch. Maar ik hoorde bij de vitale beroepers. Het was een vreemde, bizarre tijd, ook gevuld met protesten tegen vaccineren en tegen de lockdowns. Ik denk dat de overheid geen andere keuze had. De vijand was al binnen als het paard van Troje en we stonden met de rug tegen de muur.
Ik kijk bij
de twee vrouwen naar binnen. Wanneer was de laatste keer dat ik een prik kreeg?
Op de lagere school. Iedereen in een rijtje voor een man die niet aan hygiëne deed en doorrookte tijdens het prikken. Iedereen rookte
toen overal. Hij stampte zijn duim in de ontsmettingsvloeistof en rochelde. Een
kindje viel flauw. Dat was ook een vraag op het formulier. Valt u flauw van
spuiten en prikken? Nee, ik denk het niet.
Ik mag
binnenkomen. Twee jonge vrouwen. De een doet de boekhouding en de ander
hanteert de spuit. Ze vraagt of ik gespannen ben. Dan is de arm vaak te strak.
Nee, ik zeg dat ik geen stress heb. Ik heb alleen stress gehad van de rit hier
naar toe. Ik was op de fiets. En toen ging de spoorbrug open. Voor een heel
klein scheepje, zonder mast. Het duurde heel lang, de schipper had geen haast. De
brugdelen zakten weer langzaam, maar het slagboompje ging niet open. Dat gaf mij
de meeste stress. De juffrouw met de spuit moet hierom lachen. Ze zet de naald
in de arm. Het duurt net zo lang als de openstaande brug, vind ik. Het is niet
even erin en eruit. De vloeistof met de spikejes loopt naar binnen. Dag corona,
ze gaan je slopen. Ze gaan je opvreten en vernietigen. Heerlijk.
Ik probeer
mijn hemd aan te trekken, maar dat zit nog verkeerd om. De vrouw zegt er iets
van. Ze zegt ook dat ik buiten mag wachten samen met de andere gelukkigen. Het
is best gezellig in de tent. Een GGD medewerker houdt in de gaten of we niet
van het plastic stoeltje rollen. Ik zie niemand onderuit gaan. Plotseling staat
ereen bekend gezicht voor me. Een kennis van mijn zus. Ze helpt vrijwillig,
ondersteunt de GGD-medewerkers in het prikcircus. Ze spreekt me aan en is
vriendelijk. Het is wel prettig even te babbelen terwijl je wacht of je
misschien out gaat. Maar ik neem aan dat een reactie krijgen op zo’n stof heel
snel gaat. Ergens heb ik eens gelezen over een man die op een tennisbaan werd
gestoken door een wesp. Hij ging direct neer. Zo’n shock gaat razendsnel, dus
ik had al plat kunnen liggen, maar er gebeurt niets. Er snort voor de zekerheid
een dokter rond. Ook gewapend met een spuit tegen de anafalactie. Maar de
meeste mensen zijn niet allergisch, maar gaan down door de spanning. Een goed
gesprek en een kopje koffie is het beste medicijn.
Een kwartier
later ben ik nog steeds gezond en wandel naar buiten. De sfeer buiten de tent
is beter. De mensen die daar rondlopen, lachen breder dan die in de rij. Maar
betekent dit prikken nu het echte einde van de pandemie? Gaan we straks weer
verder zoals we altijd deden? Met drie
zoenen op een verjaardag? Met handen schudden? Met stampen op een festival?
Juichen bij een wedstrijd? En hoe snel zal corona vergeten zijn? En wat hebben
we dan geleerd?
Ik weet het
nog niet. Ik kijk wel uit naar het moment dat het mondlapje aan de wilgen kan
worden gehangen. Ik vind het een vreselijk ding en ik ben er niet zeker van dat
het helpt.
Mei 2021
Voor sjoerd, Anja en Thijs
Appelmoes à la gerrit
Men neme: Elstar appels,
Bananen
Rozijnen
Mango in stukjes
Kaneel
Deze ingrediënten bij elkaar
In pan met water
15 min laten koken
Daarna stampen eet smakelijk
Gerrit
Mijn geliefde liet ik achter in
onze boom en ik zweefde langs het late rode licht dat over de hoge takken
gleed. Mijn oren bleven op de hoge snelheid van de glijvlucht naar de grond
speuren naar het geringste geluid in de struiken, diep beneden mij. Ik moet
toegeven dat het dit jaar een slecht muizenjaar is en dat het mij bezorgd maakt
hoe ik mijn vrouw en takkelingen moet voeden.
Aan de rechterkant, aan de rand
van het bos, hoorde ik een geritsel dat mijn bloed in vuur en vlam zette, omdat
het zo goed als zeker van een klein knagertje moest zijn. Ik sloeg mijn
vleugels naar beneden, alsof ik afzette tegen de lucht en steeg. Nu was ik een
moment boven de boomtoppen. Ik gleed een stuk door en draaide naar rechts, om
met de zon in de rug, mijn dodelijke stortvlucht te kunnen beginnen. Daar ging
ik. Een ervaren jager, vleugels dichtgevouwen, blik op de muis. Hij kon niet
ontsnappen.
De muis merkte niet dat mijn
klauwen hem bliksemsnel opensneden. Het bloed spoot op mijn veren. De dood was
een zucht, zonder enige spijt. Omhoog met het nog warme diertje, naar het
ongeduldige, hongerige nest. Zonder zelf er iets van te eten. Een
onbaatzuchtige moordenaar ben ik, maar het is zoals het is.
Toen ik weer hoogte had gewonnen
en naar het allerlaatste licht vloog, merkte ik de boswezens op. Ze waren
kleine, bewegende bomen, twee stuks. De een was denk ik een vrouwtje, want ze
was kleiner en ze droeg iets in haar armen. De ander was het mannetje. Hij liep
hard en had een tak in zijn hand die aan het uiteinde breed en plat uitliep. Ik
maakte een rondje uit nieuwsgierigheid, op de thermiek die er nog was en zag ze
stoppen. De man begon met de tak aarde weg te halen en hij was er erg druk mee
bezig.
Ik hoorde de schrille roep van
mijn vrouwtje. Ik riep terug en bemerkte meteen dat de de twee wandelbomen
geschrokken omhoog keken en naar me wezen. De vrouw legde een pakje neer op de
grond. Ik fladderde weg naar mijn nest en zag de vrouw en de takkelingen blij
naar me kijken. Ze rukten de muis uit mijn klauwen en begonnen hem
opgelucht uit elkaar te trekken.
Ik vloog weer over de bomen, op
zoek naar een verse muis. Maar mijn aandacht werd getrokken door een wezen
tussen het gras. Het lag op de rug en de vier zachte pootjes spartelden. De twee
bomen die het hadden neergelegd, waren weg. Ik streek langs het dier en ging
zitten. Ik bekeek het aandachtig. Het had een zachte, naakte, roze huid. Als
een pasgeboren muis. Maar dit schepsel hoorde hier niet in het bos. De grote
ronde, blauwe ogen waren open en er stroomde water uit. Het maakte een
oorverdovend geluid dat door mijn zenuwen knerste. Als ik niets zou doen, zou
het sterven en de vossen en de kraaien zouden het opeten. Maar wat moest ik doen? Ik had honger en ik
moest eten halen voor mijn hongerige kroost. Als ik niet at, ging ik vannacht
sterven, ik moest eten.
Ik vloog op en sprak mezelf moed
in. Als ik eten kon vinden voor mij en mijn nageslacht, dan zou ik ook een
oplossing kunnen bedenken voor het hulpeloze boompje. Ik steeg hoger en hoger.
Het gekrijs duurde voort. Het galmde tegen de stammen van de bomen. Ik hoorde
de eekhoorns en de egels klagen over het lawaai.
Zoals altijd in mijn leven, vond
ik een uitweg uit ellende. Eerder in mijn leven werd mijn broedplaats
onverwacht gekapt en kwam mijn eerste vrouw om het leven door een
blikseminslag. Ik werd daar sterker van. Ik bleef uitkijken naar een nieuwe
kans.
In de struiken zag ik een
glinstering. Het waren geen muizenogen. Het was het naakte vel van een
wandelboom. Ik scheerde erover heen. Het waren twee wandelbomen in hun eerste
huid. Ze maakten hijgende geluiden alsof ze moe waren. Ik kon ze laten
schrikken. Dan zouden ze vluchten en de kleine boom snel ontdekken. Ik maakte
me gereed voor de aanval.
Ik vouwde mijn vleugels op en ongeveer
een meter boven de grond stak ik ze uit om te remmen. Ik spreidde mijn klauwen
en hakte ze in het ronde, dikke vlees van de grootste wandelboom. Ik hoorde hem
gillen. De ander gilde ook. Ik vloog op. Ze riepen naar me. Ik steeg op. Draaide
naar rechts, naar links. Ik zag ze rennen, zwaaiend met hun armen. Ze waren
dicht bij de kleine boom. Ze stopten.
Ze ontdekten de kleine. Ze krijsten nog harder. De kleinere boom rende terug
naar de struiken. Hij had iets in zijn klauw en hield het tegen zijn oor.
Mijn leven was voorbij. Ik gleed dwarrelend
naar beneden en kwam hard op de grond terecht. Ik legde mijn kop neer. Mijn
ogen namen zeer veel blauwe lichten en bomen waar. De wandelbomen stonden allen
in een cirkel om het gevonden diertje. Op mijn vlieghoogte draaide een enorm
wezen met ronddraaiende takken en vol klaterend geluid als van een enorme
regenbui.
Was dat mijn vrouw naast me? Droomde
ik? Het waren haar poten. Ze miste een klauwtje aan haar rechterpoot. Het moest
haar zijn. Ze was het. Ze had een dikke rat in haar snavel. De darmen hingen
uit zijn buik. Ze zei dat ik een hap moest nemen. ‘Eet maar mijn liefste,’
kraste ze.
Ik deed
het. Ik opende mijn snavel en ik nam een hap. Het sterkte me. Ik kon weer
verder vliegen. Met veel moeite bewoog ik mijn vleugels. Ze plakten aan mijn
lijf. Maar ik kon vliegen. Samen stegen we op. We zagen de wandelbomen de
kleine boom inpakken. De blauwe lichten verdwenen . De twee naakte bomen zochten
hun kleding. ‘Wat is daar aan de hand liefste?’ vroeg mijn vrouw bezorgd. Ik gaf
geen antwoord en we landden op ons nest. We hoorden onze pluizenbolletjes hard
piepen.
De kleintjes waren dolblij met de rat,
gevangen door hun trotse moeder. We aten en de zon kwam langzaam weer op boven
het bos. De eeuwige zon zou ons verwarmen, het water laten verdampen en vallen
voor het woud dat zou groeien en voedsel voor ons zou maken in de holen en
struiken. Wij zouden de knagers vangen en zo de kringloop van het leven
beheersen. Wij zouden onze jonkies nooit achter laten in het duister. We zouden
ze leren vliegen en daarna vrijlaten om verderop hun eigen nest te beginnen.
En de wandelbomen zouden naar ons
zoeken, maar hun ogen waren niet sterk, ze zouden moeite moeten doen en
misschien zouden ze denken dat wij gemene dieren waren die hen aanvielen. Maar
kwamen ze te dichtbij, dan zouden we onze roep door het bos jagen en ze zouden
snel verdwijnen, want ze vonden ons angstaanjagend.
Gelukkig maar.
