Vondeling

Het was die avond al vroeg donker, ja, het was december maar dat hield hem niet zo bezig, want hij had geen tijd voor flauwekul. Bijna iedere avond werkte hij lang over, ondanks het geklaag van zijn vrouw en het commentaar van de chef: "Pas je wel goed op jezelf?" "Ik pas uitstekend op mezelf.." zei hij dan. "Geen probleem." Natuurlijk was hij nooit een dag ziek, deze bikkel administrateur van de stalen rolluiken fabriek. Maar deze avond is hij wat onzeker en hij begrijpt niet waarom. Hij zit wel vaker op kantoor in de totale verlatenheid van zwarte beeldschermen, zwijgende telefoons en regen die tegen de oude ruiten van dit wereldbe- roemde concern slaat. O, hij werkt hier al zo lang. Hij kent iedereen en iedereen kent hem. Iedereen roemt ook zijn no-nonse mentaliteit en zijn altijd klaarstaan. Maar de laatste tijd dringt het besef tot hem door dat hij zijn familie een beetje heeft verwaarloosd.. Hij gaat even kijken of er nog koffie is bij de receptie. Daar maakt hij een praatje met de bewaker en drinkt wat. Gezellig toch wel. Hij loopt wat moeizaam terug naar zijn bureau want de laatste tijd gaat het allemaal niet zo vlot meer. Maar zijn gehoor is nog goed. Een vreemd geluid wordt daarom door hem opgemerkt vanuit de montage hal. Het is klagerig hoog en doordringend, of er een kat ligt te piepen. Maar een kat is het laatste wat je hier kan verwachten. Is het dan een van de machines? Dan moet hij dat rapporteren! Hij daalt een stalen trap af en wandelt tussen de werkloze stalen rollen door, manshoog zijn ze, indrukwekkend en een zeer goed product. Hij is er trots op! Nieuwsgierig bekijkt hij wat documenten die liggen te slingeren. 'Akkoord bevonden, 24-12,' staat er op. Met een schok dringt het tot hem door dat het kerstavond is! Nooit aangedacht! Daar is het gepiep weer. Hij legt de documenten netjes terug en in zijn geest breekt een zweterige verwarring uit. Misschien de spanningen van de laatste tijd. Zijn dochter gaat trouwen, met een man die hij mag, maar hij vraagt zich af of dat wel goed gaat en dan die huwelijksdag.. hoe zal dat allemaal gaan? En hij moet ook een speech houden, maar hij durft niet, het is zijn terrein niet. Hij voelt zijn hart bonzen. Hij neemt zich voor het wat rustiger aan te gaan doen, hij is ook geen achttien meer, al kan hij dat nog weleens voorwenden bij de secretaresses van de afdeling verkoop. Dan trekt hij zijn buik in en probeert met verende tred te lopen. Waarom eigenlijk? Hij hijgt uit tegen een rol en kijkt wanhopig om zich heen. Het gepiep wordt nu harder, het is aan de rechterkant. Daar moet het zijn. Het zit laag, achter een container met afval. Hij klimt erop, scheurt zijn broek en graaft wat rommel weg. Ze zullen hem voor gek verklaren, maar hij moet dit oplossen, misschien is het een brand of een bom! Zijn stropdas werpt hij weg. Nog een hoop troep zeg, opzij, productieafval, plastic ver- pakkingsmateriaal. Iets grijzigs trekt zijn aandacht. Ach, nee toch! Hoe kan dat nou? Voorzichtig haalt hij het tevoorschijn en stopt het in zijn jaszak. Hij kijkt nog een keer of niemand het ziet. Snel beent hij naar zijn bureau en ruimt alles op. Hij voelt zich moe maar ook gelukkig vanwege de vondst. Het piept in zijn jaszak. Snel glijdt hij langs de portier, groet nog een keer en stapt in de auto. Het landschap trekt voorbij in het duister. De autoruiten weerspiegelen adem van kinderen en familieleden ook die er niet meer zijn. Hun stemmen galmen over de asfaltstrepen. Hij kan horen wat ze zeggen, de verwijten er nooit voor hen te zijn. Even wordt het hem te veel. Hij parkeert de auto langs de kant. Zijn hand tast naar het zachte voorwerp. 'Het moet anders,' zucht hij verbitterd. Hij geeft een flinke hoeveelheid gas en rijdt het duister van zijn eigen gedachten uit. Thuis brandt gelukkig nog licht. Hij parkeert onder de carport en gaat het huis binnen. Zijn vrouw kijkt hem rustig aan, maar hij ziet wel enig verwijt. Zijn hand verdwijnt in de grote jaszak en tast en zet het op tafel. 'Sorry..' mompelt hij. 'Ik dacht.. ik kan hem toch niet daar laten liggen.. ' Het katje kwispelt met haar staartje. Ze likt de hand van de mevrouw. Haar kleine zwarte ogen kijken verbaasd om zich heen. 'Ze zou de afvaloven in gaan.. ik dacht ik neem haar mee..' zegt hij verontschuldigend. Buiten begint het zacht te sneeuwen. Terwijl zijn vrouw het beestje wat melk geeft mompelt hij: "Het is een teken.. misschien moet ik minder hard gaan werken.."

De mensenbakker

In Orania woonde eens een befaamde mensenbakker. Hij was daarvoor bevoegd en had een diploma van de koninklijke vereniging van mensenbakkers. Het diploma hing aan de wand en hij was er trots op. De bakker floot tijdens zijn werk. Hij rolde het deeg (het beste deeg) voor de oren, de ogen, de romp en de benen. Als ze goed gekneed zijn stopt hij ze in een oven en kijkt of het goed gaat. Uiteraard is het hele proces top secret. Vooral in mei moet de mensenbakker hard werken, dan is het topdrukte! Gelukkig heeft hij een kindersprint, een ooievaar op een brommer, in dienst. Maar vandaag belde er een deftige mevrouw die zei: "Ik wil dat u nÙ voor mij een prinsesje bakt. " "Nee mevrouw," antwoordde hij. " Dat gaat niet. Een kind is een kind, tijdens het bakken bepaalt alleen Ons Lieve Heer wat het wordt.." "Ik geloof niet in God, ik geloof in Allah.." "Goed Allah, Hij bepaalt wat het wordt.." "En daar kunt u niets aan veranderen!" "Nee, daar kan ik niets aan veranderen!" "Wat een slechte bakker bent u dan.." "Nee mevrouw u begrijpt het niet.." "Ik begrijp het heel goed, u bent gewoon slecht, ik dien een klacht in.." "Okee, okee, wacht even, "zei hij. "Ik zal het proberen, maar ik kan niets garanderen.." "Goed, dan verwacht ik de baby morgenochtend voor 6.00 h.." "Ik doe mijn best.." "Ik lever haar gewicht in goud.." "Afgesproken!" Die nacht werkte de mensenbakker hard door. Hij had drie stuks in de oven dus dat goud moest voor hem zijn, wat zou hij daar een prachtige nieuwe oven voor kunnen kopen! Hij keek eens naar het rijzende baksel achter het raam en probeerde te zien of het al mooie meiden werden. Hij scheen met een lamp naar binnen en zag het al: drie jongetjes! Verdorie! Hij opende de klep, haalde de kinderen eruit en stampte ze wreed in elkaar! Meiden wilde hij! Hij vloekte en begon opnieuw te kneden. Maar na een uur bakken: alweer drie jongens! "Verdorie! Ik wil meiden!" riep hij heel hard. "Het lukt altijd, waarom dan nu niet?" De hele nacht herhaalde alles zich, tot hij besloot het dan maar zo te laten. Om half zes overhandigde hij het kersverse jongetje aan de ooievaar. Hij was uitgeput en dacht: "Ach, misschien zijn ze van gedachte veranderd!" De ooievaar vloog weg met het joch in zijn bek en kwam een uur later terug met het goud. "Hoe is dat mogelijk?" vroeg de mensenbakker. "Ze namen het gewoon aan," zei de ooievaar." Geen probleem, hier zijn de papieren." De bakker zag het en begreep er niks van, maar ja, ze hadden ondertekend dus zat het wel goed voor zijn gevoel. De volgende dag kocht hij een nieuwe oven. Hij schoof de oude opzij en hoorde iets rammelen. Nieuwsgierig keek hij in het oude apparaat, waarin zoveel kinderen waren gerezen. Daar zag hij iets liggen: een piemeltje! Er af gevallen tijdens het bakproces! Hij pakte het op en zag de ooievaar hoofdschuddend toekijken. "Zulke dingen gebeuren wel eens tijdens het bakproces .." mompelde hij. "Waarschijnlijk een haarscheurtje." De ooievaar schudde met zijn kop. "Je hebt ze belazerd," zei hij. "Ik neem ontslag." En hij klapwiekte weg. "Hee wacht even!" riep de mensenbakker.

Troost

Waar vind je beter troost dan op dat speciale dakpannetje, naast dat bijzondere gootje, vrij uitzicht hebbende over de straten, glimmende in het donker ? Nee, het is maar een zaligheid van korte duur, indien je verplicht onder een reeds gedode boom, moet soezen en moet doen alsof het avontuur uit je aderen is geweken. Je bent nu eenmaal geboren te klauteren, te pikken, streken uit te halen. Juist deze frivoliteiten stemmen de mensen tot tevredenheid en een extra stukje vlees is dan ook snel verkregen. Het is een droevige bijkomstigheid te merken dat men er alles aandoet je binnen de grenzen van de versierde huiskamer te houden. Maar, wacht maar! Je hebt een doordringende, stekende en tegelijkertijd dwingende melodie in huis om zelfs de meest dove eigenaren te doen bewegen, de deur te openen. Maar daar ga je dan toch uiteindelijk, zwiepende met je staart en opgelucht dat alle honden hun kerstdiner liggen te herkauwen. In de verte hoor je een klok en het stoort je, dat andere wezens dan jij, nota bene lopende op hun achterpoten, zulke harde geluiden mogen maken. Je plekje is vanavond niet bezet, maar even verderop, naast de schoorsteen, zit wel een rooie. “Ik ben alleen,” klaagt hij. “Zal ik je vacht likken?" vraag ik en direct besef ik de onbeschaamdheid van mijn vraag. Ik krijg gelukkig geen klap, maar evenmin een antwoord. “Ik leef op straat," zeurt de rooie verder. “Niemand houdt van me.” Zenuwachtig was ik mijn staart. Ik voel me genegeerd, omdat ik verwend en dik en lui ben en hij vaal en mager, ziek en oud. “ Ga met me mee,” probeer ik, maar dat weigert hij. “Ik haal het nieuwe jaar niet.” Ik sluip naar hem toe en vlei me tegen hem aan, mijn staart streelt zijn kromme rug, mijn gesnor zijn pijnlijke ziel. Daarna neem ik afscheid en hij bedankt mij met een spinnend geluid. Sneller dan ooit ren ik terug naar mijn warme thuisbasis en jammer dat het een lieve lust is. Zij kriebelen mij, achter mijn oren en het is maar goed dat zij niet beseffen wat er op hun dak gebeurt. Zij zouden, daaronder gezeten, misschien niet eens in staat zijn, elkaar troost te bieden. vrijdag 22-11-96

Golf

Ik ben een golf, ik ben geboren op een strand, vlakbij een eiland,op een mooie zomerochtend. Ik heb niets te doen, ik hoef alleen maar te rollen, en dat is alles. Ik ben een golf, maar met mij, zwemmen alle vissen mee, en spelen dolfijnen op mijn rug. Soms spelen zelfs kinderen mee. Ik ben een golf, wat kan ik anders zijn, ik heb niets te doen, dan heen en weer te wiegen. Ik ben geboren op een strand vlakbij een eiland, in de zee, ook schepen deinen graag mee, op het geweld, dat ik graag maak. Ik ben een golf en dat is alles. Sjoerd 2001

Hakan

Hakan is vanmorgen al weer vroeg op. Vlak na het morgengebed, dat over de straten en daken van de stad galmt. Niemand vindt dat vreemd, iedereen is er aan gewend. Hij wast zijn oude gezicht dat gevuld is met plooien en rimpels en kijkt in de spiegel. Zijn ogen staan vol zorgen, vindt hij. ‘Ai, ai, ai!’ zucht hij en hij haalt een kam door zijn grijze haar. Hij gaat naar de keuken en smeert een broodje met jam. Dan nog even tandenpoetsen, jasje aan en naar buiten. De vogels fluiten boven het verkeer. Het is mooi weer. Het is in Istanboel eigenlijk altijd wel mooi weer. Hij loopt naar het plein aan de rivier en geniet van het uitzicht. Even een moment, dan moet hij weer aan Aise denken. Hij is gek op haar, zijn lieve kleindochter. De dokters behandelen haar, maar ze weten niet of ze beter wordt. Hakan, de oude man voelt zich erg verdrietig. Ze is zo lief met haar grote, bruine ogen en dat kuiltje in haar kin. Waarom moest zij nou ziek worden? Soms wil hij wel schreeuwen, zo boos is hij over dit onrecht. Hakan heeft het adres van een bijzondere dokter in zijn zak. Het is een dokter die zegt op afstand iemand te kunnen genezen. Hij klopt op de deur van de dokter. ‘Binnen!’ roept iemand. Hakan kan de man niet zien. Die heeft zich verstopt achter een gordijn. Hakan weet dat zijn zoon, de vader van Aise, niet wil dat hij naar zo’n geheimzinnige dokter gaat, daarom vindt hij het spannend. ‘Foto?’vraagt de man. Hij overhandigt zonder iets te zeggen de foto. De man pakt het aan en steekt een vlammetje aan, achter een geurpotje. Hij spreekt zwaar en vermoeid: ‘Als de wonderganzen overgaan, roep dan Aises naam heel hard, heel hard! Ze zullen schrikken, afbuigen en over haar huis vliegen, vannacht nog. Haast u, u heeft niet veel tijd meer..’ Hij overhandigde een enveloppe. ‘Deze envelop geeft u aan Abdel Kemal, groentenhandelaar. Hij zal u een gezegende tas geven die u bij u moet houden als de ganzen overgaan. Ga daarna direct naar het ziekenhuis en laat u niet afschepen door de portier. Ga nu snel en betaal me..’ Hakan overhandigde zijn laatste geld dat hij bezat en vertrok. Hij liep snel door naar de groentenhandelaar. ‘Hee Hakan,’ riep Abdul. ‘Tijd niet gezien. Wat kom je halen?’ ‘Spreek niet zo hard,’ zei Hakan zacht. ‘Ik moet je deze envelop geven.’ ‘Ik kan niet lezen,’lachte Abdul. “Nee hoor, dat is een grapje…’ ‘Goed, geef maar..’ Abdul pakte de envelop. Hij las en lachte. ‘Een netje wondersinaasappelen.. ha..ha.. ? Hee Hakan…jij bent leuk man!’ ‘Ssstt!’ siste Hakan. ‘Ze zijn gezegend op afstand..’ ‘O, nou, wat ze ook zijn..ze zijn errug lekker! Dus neem ze!’ Hij gaf de tas en lachte nogmaals. ‘Fijne dag, Hakan …ha..ha…ouwe gek!’ Hakan pakte de tas, keek om zich heen en schaamde zich een beetje. Maar baatte het niet, dan schaadde het ook niet. De avond kwam, het werd nacht. De sterren flonkerden boven Istanbul, de oude stad. Het was een zwoele, mooie nacht. De oude man stond naast zijn huis en zag iets bewegen.. een vlucht ganzen trok over..het was een wonderschoon gezicht, hun ranke lijven als silhouetten tegen de maan. Hun vleugels bewogen langzaam en sierlijk. Hakan riep heel hard: ‘Aise! Aise! Aise!’ De vogels schrokken erg van het geschreeuw en draaiden naar het westen, de richting van waaruit ze kwamen. De oude man haastte zich naar het ziekenhuis, met zijn speciale tas. Zijn kleine lieveling lag daar op de tiende verdieping, aan slangen en monitoren. Hakan keek omhoog naar het enorme gebouw, op de tiende brandde geen licht. Hij ging het gebouw binnen. ‘Goeienavond mijnheer,’ zei de portier. ‘U kunt niet verder. Het spreekuur is van tien tot twaalf ’s morgens en van vijf tot half acht ’s avonds. Mag ik u vriendelijk verzoeken morgen terug te komen?’ ‘Morgen is te laat,’mompelde Hakan, de oude man. ‘Ik moet haar zien.’ ‘Als u niet weggaat, laat ik u weghalen,’zei de man streng. ‘Mijn hart is gebroken,’ zuchtte Hakan en hij legde het zakje met de sinaasappels in het hoekje van de hal, naast de rechterdeur. Hij liep naar buiten en bleef achter een zuil staan. Hij zag de portier naar de tas lopen en nieuwsgierig kijken. Zachtjes deed hij de linkerdeur open en liep achter de man langs naar de liften. In zijn zak zat gelukkig nog een wondersinaasappel. De lift kwam. Hij pelde de vrucht alvast af en stapte op de tiende verdieping naar buiten. De lichten waren gedoofd. In de gang waren vele kamers, daar achter sliepen de zieke mensen. Hij kwam bij de deur van Aises’ kamer. Er stonden twee verpleegsters in en twee dokters. Hij hoorde hun stemmen, ze praatten zacht, maar wel ongerust. ‘We moeten iets doen,’ zei de ene dokter, die de kleinste was. ‘Anders is er een kans dat ze de morgen niet haalt..’ ‘Maar wat?’zuchtte de langste dokter. ‘Alle testen waren goed en toch gaat ze achteruit..’ Hakan schrok hier wel van. Hij zag zijn kleine meisje, waar hij zo van hield. Ze lag met haar arm aan een slang. Naast haar bed stond een machine met knoppen te bliepen. ‘Het arme kind,’zei de zuster. ‘Zo mager en zo ziek. En kijk eens hoe bleek ze is..’ ‘Ik ga professor Muhramed bellen,’ zei de kleinste dokter. ‘Als iemand het weet is hij het..’ De zusters en dokters vertrokken en Hakan sloop naar binnen. Hij wist nog niet dat de portier hem gezien had en achter hem aan zat.. Hakan kwam dichter bij het bed. Hij aaide zijn kleindochter en een dikke traan drupte over zijn wangen. ‘Hallo Aise,’ huilde hij. ‘Zeg iets kleine..’Maar Aise zei niets en lag roerloos. Hakan pakte de stukjes sinaasappel en opende haar mondje. ‘Je moet dit eten Aise,’snikte hij. ‘Het is van de wonderdokter.’ Hij schoof het fruit erin en ze deed haar mond dicht. Even wachtte ze, toen slikte ze. ‘Het zijn wondersinaasappels, ze zijn gezegend door Allah..’ Nog een keer deed hij haar een stukje in haar mond en nog een keer ..tot de sinaasappel op was. Toen stormde de portier binnen. ‘Eruit!’riep de man. ‘Ik ga mee,’zei Hakan zacht. ‘Ik ga mee!’ ‘Dag liefste,’huilde hij en streek over haar wang. Zij opende haar ogen.Hakan werd meegenomen en het ziekenhuis uitgesmeten. Hij zat aan het water van de rivier, die daar al duizenden jaren stroomt. Bij het opgaan van de zon zag hij de wonderganzen weer over zijn hoofd vliegen. ‘Ach wonderganzen,’mopperde hij. ‘Ik ben bedrogen en Aise mijn lieve Aise is dood, o Allah, Allah, heb vrede met haar ziel.’ Hij sjokte naar huis en keek in de spiegel. Hij dutte in op de bank. Plots werd er aan de deur gebeld. Hij schrok wakker. Het was zijn zoon, Aises vader. Hakan hield zijn adem in, en wachtte op de mededeling dat ze heen was gegaan. Maar de zoon Ibrahim, pakte hem beet bij de schouders, drukte zich tegen hem aan en snikte: ‘Het gaat beter, het gaat beter met Aise, er is een wonder gebeurd, Allah, Allah is groot!’ Ze renden naar het ziekenhuis en voor de kamer van Aise was het een drukte van belang. Er waren allemaal dokters en leerlingdokters die het wonder wilden zien met eigen ogen. Hakan ontdekte de beroemde kinderdokter Muhramed. Hij hield een stukje schil van een sinaasappel in zijn hand en liet dit zien aan de leerlingdokters. ‘Een stukje van de wondersinaasappel,’dacht Hakan.

De professor nam de zoon van Hakan apart. ‘Uw dochter eh..heeft een ernstig gebrek ..laat ik het zo zeggen…ze heeft te weinig vitamientjes gehad…daar is ze zo ziek van geworden..’ ‘Hoe kan dat nou?’ Ibrahim krabde op zijn achterhoofd. ‘Vitamine C,’ zei de dokter. ‘Dat we dat niet eerder snapten..’ ‘Vitamine C?’ ‘Jazeker en de ziekte die je daar van krijgt noemen wij scheurbuik..’ ‘O..bah.. en hoe heeft u dat ontdekt?’ ‘Er lag een stukje sinaasappelschil op haar nachtkastje, toen kwam ik op dat idee, ze was namelijk al aardig opgeknapt dus ze moet er wat van gegeten hebben … ‘Hoe is het mogelijk..’ haar vader zuchtte. Hij zag Hakan naar hem zwaaien, die ging weg. Hakan liep rechtstreeks naar de wonderdokter. ‘Kom binnen!’zei de man. ‘Wat kom je doen?’ ‘Ik kom je bedanken,’ zei Hakan opgelucht. ‘Voor de wondersinaasappelen..ze hebben geholpen… ze is beter..’ ‘Allah zegene u,’zei de wonderdokter. ‘Ga nu, ze wacht op u..’ Hakan wandelde naar huis. Aan de overkant van de rivier zag hij Aise. Ze zwaaide naar hem. De ganzen kwamen een laatste keer over, Aise wandelde over het water. Ze was bijna bij hem. ‘Opa, opa!’riep ze. ‘Kijk, ik kan over water rennen!’ Hakan zag het en riep: ‘Kom in mijn armen!’ Ze sprong en hij knuffelde haar. ‘Opa, gaan we weer wandelen langs de rivier?’ ‘Ja lieverd..’ ‘En krijg ik dan een snoepje?’ ‘Nee lieverd, je krijgt een sinaasappel..’ ‘Bah opa, ik lust geen sinaasappel..’ zei ze en ze trok een vies gezicht.

Schilderen

Ik ben nog steeds aan het schilderen, weliswaar al tijden geen eigen expo meer gehad, maar hoe zou dat komen na verhuizing, huwelijk en geboorte in twee jaar tijd. Er staan nog werken op zolder niet afgemaakt. Ook een portret met mijn nicht en met mijn zoon en met Anja en nog veel meer. Ik schrijf ook nog steeds, ik heb verhalen gemaakt en ben bezig aan een kinderboek. Maar zulke activiteiten kun je vergelijken met meditatie of zen, je hebt er rust voor nodig. Rust in je hoofd. www.sjoerdvanberkel.nl www.vacuum-art.nl

Bioscoop in Alkmaar

De gemeente blijft maar door zeuren over die nieuwe bioscoop. Hoe veel ontelbare malen ben ik niet in Alkmaar naar de bioscoop geweest en dat ik vrijwel de enige was? Het leeft niet hier, alleen in het weekend loopt het. Door de week komt er gewoon geen hond. Levendigheid bevorderen, wat ik toejuich, begint bij aan te sluiten wat de bevolking wil en niet wat investeerders willen. Het is in deze stad heel moeilijk mensen uit hun luie stoel te krijgen op zomaar een avond. Ja, met 30 april of 5 mei dan lukt dat wel. Maar regulier is het moeilijk. Daar komt nog bij dat uitgaan niet goedkoop is. Eigenlijk is dit net zo'n gek plan als het Lucebert centrum. Beste overheid, vraag voor je met geld smijt wat de verschillende doelgroepen willen en weeg dat zorgvuldig af. Misschien wil men wel net zo'n soort centrum als de Fabriek in Zaandam. Daar kan film gedraaid worden, maar het is ook een kroeg. Meer iets in de trant van Provadja.