In gesprek met Jelle Bouwhuis (54), romanticus in Alkmaar-Noord: ‘Ik benader de wereld met gevoel’

In gesprek met Jelle Bouwhuis (54), romanticus in Alkmaar-Noord: ‘Ik benader de wereld met gevoel’ Jelle Bouwhuis (54) is beeldend kunstenaar en woont in een ruim appartement in het noorden van Alkmaar. Daar maakt hij tekeningen van zelfbedachte steden en werkt hij bescheiden aan een imposant oeuvre. Een winderige maandagavond. Een donker trappetje op, een duister trappetje af. De kunstenaar doet open. Even lijkt hij vergeten te zijn dat we een afspraak hebben. Op tafel een pan met daarin dampende spaghetti en daarover heen galmt PJ Harvey, zangeres met een stevig opstandig geluid. De muur rechts van me is verdwenen achter boeken over de Alpen, Hongaarse Volkskunst en diverse zeevolken. Aan een oude synthesizer, een Perzisch vloerkleed en een lamp van sleutelhangerpoppetjes –ik herken de dikke dompteur uit Pipo de Clown- kleven verhalen, maar ik heb maar een uurtje om het gesprek te voeren. Ik zal streng moeten zijn. Speurtocht op de spoordijk ‘Maakte je als kind ook al tekeningen?’ De openingszet, een saaie vraag, maar noodzakelijk om niet in het romantische moeras te zakken. ‘Ja,’ antwoordt hij opgetogen en duikt in de kast recht voor me, die doorbuigt van het gewicht aan schetsboeken. Maar daarin vindt hij niet de prilste werken. Daarvoor moet hij naar beneden. Ik zie hem een trap afdalen en hoor gestommel. De multomap ligt snel op tafel en de eerste tekening die ik zie is die van een paard. ‘Een paard,’ zucht hij. ‘Ik ben niet zo sterk in paarden tekenen. Deze is wel humoristisch. Dat heb ik altijd wel graag gedaan, humor in mijn tekeningen stoppen.’ Hij maakt een gebaar naar de thee die hij zet en vertelt over zijn jeugd. Een gezin met drie kinderen, krap gehuisvest in de Celebesstraat van Amsterdam op driehoog. ‘Met een uitzicht over de hele stad en over de gashouders, dat was prachtig.’ Er glijdt een weemoedige blik over zijn gezicht een mix is van intellect en vriendelijkheid. Ik moet denken aan de trekken van Godfried Bomans al was die beslist minder bescheiden. ‘Van mijn vader kreeg ik boeken over de natuur, over dieren. Die tekende ik na.’ Naast het tekenen was hij een gewone Amsterdamse jongen met een gevoelig, verlegen karakter dat hem op school weleens dwarszat, maar niet bij het verkennen van de spoordijk met Evert, zijn boezemvriend, de zoon van de melkboer uit de Spilbergenstraat. Op die dijk gingen zij op ontdekkingstocht en bouwden een hut van gestapelde melkkratten. Op school was hij niet overal geweldig in, maar biologie was zijn ding. De beste van iedereen. Biologie versus bouwkunde Hoe grillig het leven kan zijn wordt bewezen door het feit dat de beste biologie student koos voor een studie in bouwkunde. ‘Ik zag het als een middel,’ verklaart hij. “Een middel om een artistieke architect te worden.’ Want tijdens een uitje naar het Stedelijk Museum van Amsterdam was zijn liefde voor de moderne kunst ontloken. ‘Daar zag ik een werk van Daniel Spoerri en die had in een restaurant een tafel van twee gasten opgekocht plus het servieswerk en de afgekloven botjes. Hij liet het ding conserveren... prachtig vond ik dat..de kunstenaar in mij ontwaakte..’ Terwijl mijn ogen over de andere muur dwalen, waaraan diverse schilderwerken naast elkaar en door elkaar hangen, hoor ik mezelf mompelen: ‘Je wilde kunstenaar worden...dan had een studie aan een Rijksacademie of Rietveld meer voor de hand gelegen..’ ‘Ja,’ beaamt hij. ‘Maar ik zag op tegen het leven van een kunstenaar, dacht dat die allemaal in de goot lagen of zo, daarom leek architect me wel wat. Je bouwt iets bijzonders en je hoeft geen honger of armoede te lijden..’ We kijken naar een Bouwhuis uit de tijd van de bouwacademie. Een zeer gedetailleerde tekening van een zelfbedachte stad op een fantasy planeet. Een wonder van geduld en studie. ‘Ik maakte series van deze plattegronden en bedacht er later verhalen bij die ik ook weer tekende.’ In een winters landschap staat een vrouwtje bij een donker bos. Aan de linkerkant van de tekening is een groot paleis gemaakt, waaruit schaars licht door de vensters valt. Het is een prachtige prent, ik kan niet anders zeggen. Het heeft ondanks de suspense ook een vriendelijk, dromerig karakter alsof het is gemaakt voor een spannend kinderboek. Ik hoop niet dat ik de kunstenaar hiermee beledig, het is mijn mening slechts. Sensitiviteit ‘Het was moeilijk op de Rietveld te komen,’ zucht hij. ‘Ik tekende namelijk het liefst dieren, steden en landschappen, maar voor de toelating moest ik ook portret kunnen tekenen en dat kon ik nog niet goed genoeg. Een jaar heb ik gezwoegd, tot het goed genoeg was en ik werd toegelaten.’ Mijn blik glijdt over een boek over het oude Rome. Hier spreekt een erudiet mens. Ik zou hier ook een vraag over willen stellen, maar de tijd is te kostbaar, we moeten verder in een tempo dat niet bij deze man past. ‘Hoe was dat dan op die academie?’ begin ik voorzichtig. ‘De meesten hadden een carrière in hun hoofd, dat vond ik zelf niet zo belangrijk, mij ging het puur om de kunst. Later werd ik bevriend met twee kunstenaars, die mijn sensitiviteit herkenden. Niet alle artiesten zijn even gevoelig.’ Is hij teleurgesteld? Dat ontkent hij, heeft een leuke, waardevolle tijd gehad, maar het was wel zwaar naast zijn baan bij Rijksgebouwendienst. ‘Wil je nog een thee of iets anders?’ Hij zet een eigenaardig muziekje op dat uit Afghanistan afkomstig blijkt te zijn. Het geeft wel een bijzondere sfeer en warmte. Tekening of schilderij? Naast de boeken hangen zijn prenten maar dan op uitvergroot formaat. We zien een landschap in felle kleuren. ‘Tijdens mijn studie aan de Rietveld academie, vijfentwintig jaar geleden, ontdekte ik, tijdens een excursie naar Texel, het tekenen met krijt. Met vetkrijt maak ik een tekening op romanpapier in een dummyboek. Dat is gemakkelijk in je tas te stoppen. Ik ga dan ergens zitten, in de duinen of zo en schets.’ Ik kijk lang naar de poster en merk op dat ik het eigenlijk geen tekening vind, maar een schilderij. Een schilderij met krijt gemaakt op A4 formaat. ‘Voor mij is het een tekening, maar wel een schilderachtige tekening.’ ‘Ik ben geen schilder, ik maak alles op klein formaat.’ Het karakter wijkt wel af van de uiterst complexe stedentekeningen. Hij beoefent nog steeds de twee genres en het levendige van de krijttekeningen heeft een positieve invloed op het precieze werk, dat tegenwoordig minder statisch is. Zijn grote voorbeeld is Charlotte Salomon, een kunstenares die in de jaren dertig van de vorige eeuw gedreven en dynamische tekeningen maakte. Die dynamiek sprak hem zeer aan, net zoals de werken van Van Gogh. De rode draad Ik sta op, schud mijn hand uit tegen de kramp van het schrijven en recht mijn rug. ‘Ik weet even voldoende.’ Dat is een understatement, het zal een hele tour worden om uit de verhalen de essentie, de rode draad te vissen en daar een aantrekkelijk verhaal van te maken. In mijn hoofd som ik op: een gevoelig mens, iemand die altijd op zoek is naar mooie locaties, bijzondere muziek, die vast wil leggen. Hij raadt mijn gedachten en zegt omfloerst: ‘Ik benader de wereld met gevoel..’ Ik knik en schrijf dat nog snel even op. Ik vind mezelf dan ook een vreemde eend in de kunstenbijt.’ Hij maakt een verontschuldigend gebaar met zijn lange armen. Hij is niet echt bekend geworden, maar dat zegt niet zoveel. Talloze artiesten maken hun werken in volslagen anonimiteit, vaak zijn ze te gevoelig, soms hebben ze geen bewustzijn voor publiciteit. ‘Ik ga een mooi verhaal maken,’ zeg ik dapper en knoop mijn sjaal om. Ik zou graag zien dat deze man een tentoonstelling van zijn werken zou maken, dat zou mij veel plezier doen. Maar ik kan niemand dwingen en dat is maar goed ook. ‘Prettige avond!’ roept hij mij nog na. Ik ga morgen naar die Alkmaarder Hout ,ga het met andere ogen kijken en met gevoel benaderen. Ik sta alleen te rommelen bij mijn fiets en merk ineens veel meer van het beton om mij heen. Soms is het beter de zaken rationeel te laten en zo hard mogelijk weg te trappen in het donker. Informatie van de auteur over Charlotte Salomon: Charlotte Salomon werd geboren op 16 april 1917. Zij was joods en maakte ongeveer 1300 schilderijen over haar eigen leven. Een deel van die schilderijen zijn te zien in het joods historisch museum van Amsterdam. Charlotte Salomon kwam in oktober 1943 om het leven in het concentratiekamp Auschwitz.

De Smederij- opening van het buurtcentrum de Smederij hoek Druivenlaan Snaarmanslaan in de Spoorbuurt van Alkmaar, zaterdag 16 februari 2013

Een aantal bewoners van de spoorbuurt hebben het idee opgepakt om zelf een buurtcentrum te ontwikkelen. In dit buurtcentrum kan worden gegeten, geklaverjast en gepraat om de sociale contacten in de wijk te stimuleren. In een oud pand op de hoek van de snaarmanslaan druivenlaan is nu het nieuwe centrum geopend en het is klein maar fijn. Het centrum heet Smederij omdat er ooit een smidse in heeft gezeten. Na een startsubsidie van de gemeente is het de bedoeling dat het centrum op eigen kracht verder gaat. Het vuur van de Smederij Hier heeft de smid met slagen het ijzer gesmeed toen het nog heet was. Hier werden de paardenhoeven beklonken. Het is een klein, oud pand op de hoek van de Druivenlaan en de Snaarmanslaan en alleen de naam Smederij herinnert nog aan de vonk van het verleden. Buiten wappert een fris gestreken stadsvlag en binnen staat een gezelschap een toastje met smakelijke zalm te gebruiken bij de geboorte van het buurtcentrum. De wanden maisgeel, de inventaris bij elkaar genetwerkt, het toverwoord van deze tijd. Tafels, stoelen, de wandkast met spelletjes, het heeft allemaal een retro gevoel. Het centrum had evengoed zo hier in de jaren vijftig van de vorige eeuw kunnen staan. Je kunt hier ook eten tegen een bescheiden vergoeding, maar neem van mij aan dat het zal smaken, ik ken de kok, die levert geen half werk. Het is hier klein, maar wel warm. Terwijl ik haastig opzij spring omdat iemand een pak met jus d’orange over de vloer mikt, moet ik denken aan de megastallen van het buurthuiswerk: de multifunctionele ruimtes. Oneindig groot, met brommerig personeel en veel tochtige anonimiteit. De Smederij is dan ook een overwinning op de kilheid van technocratische besluitvorming, een eigen initiatief, uit het hart. Maar net zoals de smid vroeger geen cent subsidie kreeg voor zijn helse werk moet ook de nieuwe loot aan de welzijnsstam zichzelf zien te redden. Alles, de huur, het licht, de verwarming, dienen uit de eigen broekzak te komen. Op tafel, naast de bloemen met de gelukwensen staat een historische collectebus waarin men zijn bijdrage kan laten glijden. De gemeente heeft een startsubsidie verstrekt en dus moet die bus nu zelf verder gevuld worden. Ik herinner me de eerste zin van het boek de scheepsjongens van Bontekoe. Daarin zegt de smid tegen Hajo: ‘Satanse jongen, hou die bout vast!’ Maar Hajo wil niet in de smederij, hij wil naar zee. Alles beter als die smederij. Gelukkig zijn de tijden veranderd, maar het is nu ook hard op het aambeeld slaan om de toekomst van dit buurtcentrum te verankeren. Ik vertrouw op een behouden vaart, omdat deze initiatiefnemers in hun leven de nodige stormen hebben doorstaan. Bij het afscheid nemen merk ik dat mijn schoen kleeft aan de vloer. Ik ga ervan uit dat het een teken van boven is, dat ze voor altijd zullen blijven plakken.

Bij de Tentoonstelling over de Italiaanse kunstenaar Rafaël in het Haarlemse Teylersmuseum, januari 2013

In de 15e eeuw bloeide de Italiaanse schilderkunst als nooit tevoren. De bekendste uit die tijd zijn: Michelangelo, Leonardo da Vinci en Rafaël. Zij schilderden in de renaissance stijl, dat wil zeggen een stijl die gebaseerd was op de klassieke oudheid. In Haarlem werden in de 18e eeuw tekeningen gekocht, ontwerpschetsen van Rafael die hij gebruikte om zijn schilderijen te maken. Rafaël werd beroemd met enorme muurschilderingen voornamelijk in de vertrekken van de paus. Die ontwerpschetsen vormden het hart van de tentoonstelling aangevuld met schetsen uit andere musea. Twee schilderijen, madonna met kind en het portret van een koopman en reproducties van de wand - en plafondschilderingen maakten de expositie bijzonder boeiend. Ik had lang de tijd om na te denken, want ik stond in een rij voor de ingang van het Teylers museum die vanaf Haarlem voerde naar Leiden. Eenmaal binnen zagen we vele studies, tekeningen van de Italiaanse meester. Wat zou Rafaël gedacht hebben van deze tentoonstelling? Want deze prenten waren geen etsen voor de verkoop, maar producten om uiteindelijk een schilderij mee te maken. Wilde hij wel dat er nog naar gekeken zou worden? En wat zou hij denken van de discussie tussen geleerden of een tekening wel of niet van hem was? Ik denk dat hij af en toe ook niet zou weten of iets van hem was, want hij maakte in zijn korte leven duizenden en duizenden tekeningen. We keken dus naar halffabrikaten en ik moet zeggen dat het me beviel. Het beviel me soms zelfs meer dan naar een schilderij te kijken. Waarom? Omdat er een grote spontaniteit in de tekeningen zit, die ik wel een beetje mis in de schilderingen. Ook kun je in ‘the making of’ goed zien dat Rafaël niet alleen een genie, een god of wat dan ook was, maar een artiest die iets doorkraste, een andere keuze maakte, kortom: een echt mens. Dat stoorde me wel in deze expositie en in het bijbehorende boek: de man wordt zo ongeveer aangezien voor de engelen uit zijn eigen werk: onaantastbaar, en ook als mens, sociaal, intelligent, en een voortreffelijk atelierdirecteur. Wat is er eigenlijk bekend over hem? Ik heb weinig over hem kunnen lezen. Hoe stond hij tegenover zijn opdrachtgevers,de paus en andere zeer rijke mensen? Waarschijnlijk had hij als kunstenaar niet heel veel te vertellen. Wij maken dan wel een god of een held van hem, maar voor de paus was hij slechts een begaafde artiest en die moest zo snel mogelijk zijn Stanza, zijn kamer, schilderen. Voor zo’n religieuze kerkvorst was een kunstenaar gelijk aan het keukenpersoneel. De kunstenaar kon alleen het vege lijf redden door als een bezetene te studeren en studies te maken. Dat er zovelen over zijn zegt wel iets over de bedoelingen van de meester: hij kon deze nogmaals elders gebruiken. Er zijn ook vele tekeningen niet van Rafaël, wat ook wel weer logisch is: hij werd leider van een firma in muurschilderingen, een beetje te vergelijken met Walt Disney en veel van zijn tijd ging dan ook op aan overleg met de opdrachtgevers en het controleren van het werkproces. Hij moest dingen uit handen gaan geven. De projecten waren mega groot. Wij hebben, als we naar kunstenaars voor de 19e eeuw kijken, teveel een romantische bril op onze neus. De vrije wil was beperkt, het ik was geen begrip, men kreeg een opdracht en deed wat de klant wilde. Rafaël maakte vele tekeningen, maar hij had liever niet dat men naar de tekeningen keek, dat zou mensen op de gedachte kunnen brengen dat hij niet de schilder was.. Een expositie met alleen zijn tekeningen houden is dan ook absurd, daar horen ook schilderijen bij, maar die waren er nauwelijks. Voor het kleine museum zou dat ook niet kunnen. Maar zoals ik al zei: de tekeningen zijn prachtig. Nu nog een kortere rij voor de ingang.

Crisistaal

De crisis levert nieuwe woorden op. In een supermarkt vond ik het woord 'onzuinig'. Dat is interessante nieuwvorming naast het al bestaande 'niet zuinig'. Het laatste bestaat uit een bijwoord en een zelfstandig naamwoord en het nieuwe woord is een samensmelting zo lijkt het. Het wordt opgenomen als naamwoordelijk deel binnen een naamwoordelijk gezegde. Dus: 'dat is onzuinig..' Door deze constructie klinkt het anders een beetje afhankelijk van de intonatie, maar de betekenis is anders dan die van 'niet zuinig'. Het betekent nu: het gedrag van een consument is op een bepaalde manier niet verantwoord. Er was kennelijk behoefte aan zo'n woord, anders was het niet ontstaan. Kun je ook: 'jij bent onzuinig!' zeggen? Als iemand dit ergens hoort moet hij het maar even aan me doorgeven. Ik ben tevens geinteresseerd in andere nieuwe (crisis) uitingen.

Bergense Kunsttiendaagse 24-10-2012

De Pilaren, de kroeg met de bruine houten balken naast de kerk in het kunstenaarsdorp Bergen, is een drukke uitspanning. Naast me, aan de grote tafel, zit de bekende Friese advocaat Anker. Hij maakt een opgetogen, opgewekte indruk en nipt vrolijk van zijn jonge jenever. Hij jubelt dat hij geniet van alle kunst en dat hij er jaarlijks de tijd voor neemt. Hij heeft dan een logies in een plaatselijke herberg. Er verschijnt ook een dame met een elitaire uitstraling in haar kleding en houding die hem kennelijk vergezelt op zijn tocht door het dorp dat een week lang volgestort is met beelden en schilderijen. Ga een kapsalon binnen en je hebt kans dat je schilderwerken aantreft boven de spiegel en ook bij de slager kunnen objecten u aanstaren van naast de worsten. Het lijkt op een uit de hand gelopen geintje.En in deze overvloed is het vrijwel ondoenlijk de namen van de kunstenaars te onthouden. Het helpt wel met hen in gesprek te gaan. Ditta Engel, een ontspannen en zelfverzekerd ogende dame, ik schat haar tegen de 60, maakt herkenbare beelden met een gevoelige inslag. Ze staan door de hele tuin en als je er langs loopt vertellen ze zelf hun verhaal. Haar partner bewerkt ondertussen de folders met een zwarte stift. ‘We wijzigen de openingstijden,’ verklaart hij. ‘Maar het is zonde om dan de folders weg te gooien.’ Ook hier is de crisis in het bewustzijn doorgedrongen. ‘We hebben in Nederland weinig geschiedenis met vrije beelden,’ zegt Ditta op academische toon. Een groot verschil met de kunstenaar die ik eerst sprak en die niet bij de kunstroute bleek te horen. Zijn naam was Paul Kok en hij maakt onderwaterschilderingen met een mystieke inslag. Maar hij vertelde er gepassioneerd over. Het voelde na zijn abstracte periode als een bevrijding herkenbare beelden te gaan maken. Ik was wel even verbaasd toen ik dat hoorde. De abstractie was toch bedoeld als bevrijding? De vraag die me bij het zien van deze tsunami aan kunst blijft achtervolgen is waarom er zoveel mensen op afkomen. In een gemiddelde galerie kun je een donderbus afschieten en je raakt dan alleen de obligate halogeen spotjes. Maar ik denk dat ik het antwoord weet. Het is de massaliteit waarin je zonder gezichtsverlies in de vijver van de kunst kunt gluren. In deze horde ben je een onbekende en daarmee kom ik op het volgende punt. Kennelijk hangt er toch nog een sfeer van schaamte om de kunstliefhebberij heen. Je komt er net zo min voor uit als wanneer je het doet met iemand of hoe vaak je op een dag moet poepen. Natuurlijk is het ook de gezelligheid van dit dorpje waarin je elkaar altijd wel weer tegen moet komen en daarmee spreek ik natuurlijk mijn eigen theorie tegen. Maar goed, wie zijn dan die bezoekers? Het zijn de betere beurzen, maar wel die met een hang naar Hollands, naar wat je kunt begrijpen. In dit art gebeuren geen abstracte wildwest taferelen, geen naakte kunstenaars die van de ruinetoren springen. Een landschapje hier, een portretje daar, veel menselijkheid en kom-nou –eindelijk- eens – wat-kopen- kunst. De enige uitzondering stond naast het staminee van de golfclub. Hier trof ik in de openlucht een kekke omgekeerde bloempot, op een stam van waaibomenhout. Het geheel zo’n twee meter hoog. Gelukkig dus nog wat vervreemding, voor de echte kunstliefhebber. In het dorp gaat het leven ondanks alle gekte gewoon verder. In de kroeg tapt men het bier, de bakker verkoopt een brood, de slager snijdt de ham. Hoeveel kunst er verkocht wordt, zij weten het niet en ze willen het ook niet weten. Zij begrijpen niet dat iemand een schilderij koopt, want hoeveel broden, worsten en koekjes kun je daar niet van nemen? Tsss..zoveel geld voor een stukje linnen met verf. En ik weet eerlijk gezegd ook niet hoeveel kunst er verkocht is. Hier en daar zie je rechts naast het object een rode stip wat zoveel zeggen wil als: ik ben verkocht. En geen enkele kunstenaar is verplicht om aan de organisatie te vertellen hoeveel hij heeft omgezet. Op het plein, naast de restanten van de kerk, is een paviljoen neergezet, kennelijk om de speciale aandacht te vestigen. Binnen blijkt, als je kritisch kijkt, dat er een slordige presentatie is van de tentoongestelde werken. Het is een donkere, sombere dag en omdat er geen ramen in het paviljoen zitten heeft men lampjes boven de doeken gehangen, maar die werpen vervelende schaduwen over de verf. Schilderijen hangen aan weerskanten en in het midden staat een rijtje bronzen beelden, maar door deze sandwich opstelling vallen die beelden helemaal niet op. Nee, dit is niet goed gedaan. Laat dat paviljoen de volgende keer maar zitten, ik weet niet wie dat heeft bedacht. Het werk van Pauline Bakker verdient een betere plaats. Mijn tocht eindigt in een aardig huisje onder het lover, waarin een mevrouw schilderijen maakt van het bos. Aan de muur hangen werken met meertjes, bomen en doorkijkjes. De kunstenares is zelf niet thuis, er zit een onbekende man naast die werk exposeert in de tuin, beelden. Omdat zij niet thuus is, vertelt hij een verhaal over zijn objecten. Het zijn ballerina’s met vogelhoofden. Vergeef me dat ik de namen van de kunstenaars niet meer weet, door de ongebreidelde hoeveelheid duizelt het me. Ik heb derhalve op de website gekeken en daarop staan op maar liefst 37 bladzijden deelnemers. Ik heb de tijd niet die allemaal door te nemen. Dus wat ik u adviseer: pak de fiets en slinger eens buiten de tiendaagse door het kakkineuze dorpje. Kijk rond, stap een atelier binnen, of een galerie en begin een praatje. Of bezoek het Kranenburg museum en sla dan niet de prachtige beeldentuin over. Daar hangen ook foto’s van Charley Toorop en haar woning. Die woning kunt u nog steeds in het dorp vinden. Charley had haar atelier boven en zij placht te schilderen terwijl een pianist haar entertainde, zoals wij een ceedeetje opzetten. Nee, mijn werk is niet te zien geweest tijdens de tiendaagse en dat komt omdat je een plek moet hebben die gedurende die tien dagen te bezichtigen is. Wie weet er nog een plek voor me? Een koeienstal mag ook, zolang het maar op Bergens grondgebied is.

Het AZ stadion met schoolvrienden 4-11-2012

Nooit eerder was ik bij het nieuwe AZ stadion. Eerst parkeer ik mijn pappa fiets in een rekje naast de enorme tempel waar de eredienst van het voetbal gehouden zal worden. Het parkeerterrein is een winderige vlakte buiten de stad, omsloten door aanvoer aderen. Op de fiets bereik je het door een tunneltje dat afgesloten kan worden door een hek. Gezellig is niet het eerste wat in je op komt als je de stadionreus bekijkt. Het groen erom heen is weggeschroeid toen de kolos uit de ruimte neersmakte naast de A9 en voor de vormgeving liet de architect zich inspireren door een badkuip van de Kwantum bouwmarkt. Ik denk wel dat de football gelovigen dit een mooi huis vinden voor hun god. Je hoort ook nooit een kerkganger klagen over de protserige toeter die een kerk soms kan zijn. Het gaat om de inhoud, om de gebedsruimte, om samen, liefst op zondag, bijeen te komen en de hoogmis te vieren.Op televisie zie je in een sportprogramma ook zelden de buitenkant van de arena. Het is niet van belang, daarbinnen vindt het groen religieuse gevecht plaats op een matje van 3000 vierkante meters. Ik keten mijn fiets vast met een dikke schakelketting en zoek de sponsor ingang. Ik ben vandaag uitgenodigd door mijn oude schoolmaat Hans. Het bedrijf waar hij voor werkt heeft business seats en die moeten warm gehouden worden. De ingang zal wel daarboven moeten zijn, naast het trainingsveld. Het regent, het is november, weer keert het najaar. Rechts van mij snellen auto’s zich naar het zuiden. Ze vliegen voorbij als vogels naar de warmte. De roltrap brengt me naar de ontvangstruimte bij de hoofdingang. Ik schiet een man aan in een donker pak. Of hij weet waar de alfa accountants zijn. ‘Ze komen hier iedere week mijnheer,’ zegt hij. ‘Wacht u rustig af.’ Dit bovenste deel van de kathedraal heeft meer iets van de entree van een theater dan van een voetbalstadion. Hier schrijden keurige dames en heren voorbij in goed gesneden kostuums die niet bij het voetbal passen, want voetbal is een uit de hand gelopen grap, de belangrijkste bijzaak en voetbal is vooral oorlog, zwetende mannen die door de modder ploegen, elkaars noppen testen en vreemde grappen uithalen met hun collega’s. Befaamd zijn het poepen in de voetbalschoen, zout in de koffie van de trainer doen en trainingspakken dichtnaaien. Voetbal hoort bij onze cultuur, maar biedt ook ruimte voor elementaire gevoelens. Daarom wemelt het in het stadion van de stewards die er voor waken dat er welvoeglijke taal wordt gebezigd op de tribune. Vroeger, toen dit bewustzijn nog niet leefde was het volkomen normaal om de arbitrage voor ‘vuiletyfesscijtkolereblindehondenlul’ uit te maken. Dat mag niet meer en ook de spelers weten dat de amicale doodschop tussen de tanden niet meer met luid applaus zal worden ontvangen. Er wordt nog wel geschoffeld en geschaafd en ellebogen zitten soms zo los dat het een onderzoeksproject voor fysiotherapeuten zou kunnen zijn. Ik wacht aan een tafeltje en plots komt Hans binnenlopen. Hij is, zoals ze zeggen, geen steek veranderd en ook de heren die achter hem aanhobbelen, mijn andere schoolmaten, zijn exact dezelfde gebleven. Zo’n ontmoeting is dan ook een reis met een teletijdmachine. En daarbij blijkt weer dat de zeggingskracht van een mens toch niet helemaal van een foto is te herleiden. Zodra de persoon voor je staat, gebuikt of kalend, ervaar je weer de spritz die hij altijd al had. Het is hoe dan ook een plezierige kennismaking en de heren schuiven aan, aan een zeer zorgvuldig gedekte tafel. Na de hapjes is dan het tijdstip van de wedstrijd. Van bovenaf ligt de mat er strak geschoren bij. Er zijn geen hekken om het veld en ook de politie is niet zichtbaar aanwezig. Ik mag plaatsnemen op een leren stoel en mijmer over het oude stadion. Het verschil is dat daar het voetbal meer voelbaar was. Je stond dicht op het veld, achter een hek, maar je kon het gras ruiken. Meestal stonden er sigarenrokende ouwe mannetjes voor je neus die kankerden op de hele wereld, het elftal, de trainer, de scheids, en de balletmeisjes in de pauze. Als je een plas ging doen was dat in een openbaar urinoir dat rook alsof er 35 olifanten hadden staan zeiken. Hier is het toilet een toilet, hygienisch verantwoord. Alles is hier verantwoord. Geen steen is aan het toeval overgelaten. De herinnering wordt levend gehouden door een mini museum met gewonnen bekers en historische foto’s. Mijn ouwe schoolmaat Mark stuurt me vanaf de fanside een sms-je. Die fanside maakt het meeste lawaai in het stadion. Ze zingen, schreeuwen, maar het is geen grote groep. Schuin aan de overkant zitten twee of drie fans van de tegenstander uit Venlo, in een verder immens groot en vooral leeg vak. Ze hebben een ontbloot bovenlijf, waarschijnlijk een regionaal Limburgs gebruik. Ik sms Mark terug dat de zalm excellent smaakt. De wedstrijd wordt een grote teleurstelling. Onze ploeg probeert een punt te pushen maar de tegenstander is te slim, te hard en drukt er twee over onze lijn. De referee is gewoon omgekocht, dat is duidelijk. Wel juichen we erg luid om unser Tor en maken gebaren dat de spelers beter kunnen gaan douchen. Na de wedstrijd zitten we dan weer aan de tafel. We laten ons humeur en het mooie samenzijn niet bederven. Als dames op de Libelle week wisselen we dan ook foto’s uit van onze kinderen. Gelukkig hebben we ook echte mannenonderwerpen zoals de diensttijd. Was er nog maar een dienstplicht, want wat kunnen mannen een boom opzetten over hoe wild ze zich misdroegen en wat ze deden om de sergeant te misleiden. Maar we lachen ook om verhalen over de school en om die ene leraar die Hans eruit wilde sturen, terwijl hij nou juist niks had gedaan. Vooral zijn opmerking tegen de bewuste leraar: ‘Ik weiger!’ zal voor altijd in onze hoofden nagalmen. De mensen om ons heen keuvelen zachtjes, nippen van hun glaasje rode wijn. Over het verlies wordt hier niet hardop getreurd. Beschaafd verlaat men het pand. Ook wij verlaten de lobby en nemen afscheid. ‘Ja,’ het was heel leuk elkaar na zo lang weer eens te zien en: ‘Ja, dat doen we nog eens over..’ Het zijn die woorden die eeuwig worden gebezigd door mensen die elkaar heel lang niet hebben gezien, daar zit een universele waarde in waar niet aan te ontkomen valt. En als ik op mijn stalen ros stap, is het stadion donker, zijn de mensen naar huis, zijn de vriendjes naar huis, ben ik een herinnering rijker. Het was mooi, nu nog droog zien thuis te komen.

WervingsBureau YOUNEVERGONNAGETIT zoekt: PAPERCLIP MANAGER (M/V) Wij van bureau YOUNEVERGONNAGETIT zoeken voor onze klant per direct een paperclip manager. In deze backoffice functie zult u dagelijks de aantallen paperclips gaan tellen en sorteren en ’s morgens op de bureaubakjes gaan leggen. ’s Avonds haalt u de paperclips van de bureaus en legt deze in de kluis. De functie eisen: U spreekt vloeiend Quetcha, Arabisch en Noord Koreaans, u beschikt over een brevet vliegen op viermotorige toestellen met meer dan 300 passagiers. Dit is een harde eis. U heeft ruime ervaring met de software pakketten SAP, RAET, ERP,AFAS, RAET en de overige 3000 personeelspakketten die er op de markt zijn. Ook dit is een harde eis. U kent de priemgetallen onder 10000 uit uw hoofd en u kunt dit bewijzen. U woont op exact 326,34 meter van de werklocatie. U beschikt over een 4 liter diesel auto van het merk BMW, een fiets van het merk Kogamiata, een SEGWAY en een PUCH bouwjaar 1966. (mensen met een PUCH uit 1967 hoeven niet te reageren). Uiteraard bent u bereid te verhuizen. U kunt via uw arts een verklaring overleggen dat u binnen nu en drie jaar niet verkouden zult worden. Er zal een test worden afgenomen door een psychiater om te beschouwen of uw brein in orde is. Daarbij zal speciaal gelet worden op de prefrontale cortex. U kent het Belgische belastingrecht door en door en u heeft aantoonbare ervaring met de dagelijkse fiscale praktijk op de Balkan, Turkije en in minimaal 23 staten van de Verenigde Staten. Dit kunt u ook aantonen. Er zal een assessment plaatsvinden waarin gekeken zal worden hoe snel u omgebogen paperclips terugbuigt in de oorspronkelijke positie. Als persoon bent u: sportief, u heeft een zwarte band in de karate of judosport, u doet aan scuba diven en u weet de kneepjes van het kitesurfen. U bent verder uiterst betrouwbaar, degelijk, gezellig, avontuurlijk, innemend, ondernemend, pro actief en pro actief en ook nog pro actief, assertief, integer, doortastend, maakt nimmer een fout, van de tongriem gesneden maar ook introvert, zeer secuur, verzorgd, nauwkeurig, u heeft een hands on mentaliteit, u bent een winner, u ziet altijd groeimogelijkheden, u gaat altijd voor beter en u heeft 15 referenties die dit kunnen bevestigen. De aanstelling vindt plaats voor de duur van 1 uur. Bel voor een intake gesprek met de office manager van BUREAU YOUNEVERGONNAGETIT, mevrouw T.Jeckandhide. Er zal gelet worden op een excellente, overtuigende telefoonstem en uitstekende klantvriendelijkheid. Uiteraard vindt dit gesprek plaats in de Noorse taal en zal exact 3 minuut en 20 seconden duren. Hoewel wij en onze klant alles en 100% van u willen weten, blijft onze klant, uw werkgever, anoniem, echter het gaat hier om een bedrijf in de papierindustrie. Als u na het invullen en verzenden van het formulier binnen 50 seconden niets van ons heeft gehoord, nemen wij verder geen contact met u op. Hierover is geen correspondentie mogelijk. Bij de eerste intake hoort ook een alcoholtest, een Big Five test, een vingerafdruk, een fotoshoot en een id check. Hierbij zal het id document online worden gecheckt bi justitie. Ook een diploma scan hoort hierbij. Tevens wordt u door een detectiepoortje geleid om te kijken of u kunstelementen in uw lichaam heeft. Onze klant wil geen medewerker met metalen in het lichaam daar deze zullen kleven aan de paperclips. Mannen wordt uitdrukkelijk verzocht te reageren daar onze afdeling P0 &O en P & O momenteel uit 47 vrouwen bestaat. Stuurt het formulier online naar: jeckandhide@younevergonnagetitasshole