maandag 7 november 2011

Rembrandt, de heilige familie Nieuwe Kerk Amsterdam

Ssttt...Thijsje slaapt! Ik moet nog steeds denken aan het schilderij van Rembrandt dat nog een paar dagen in de Nieuwe Kerk, Amsterdam hangt. Want daarop slaapt ook een kindje, Jezus. Het schilderij heet 'de heilige familie' en daar begint het vreemde al mee. Op het schilderij is namelijk niets van heiligheid te bekennen, of het moeten de engelen zijn die linksboven in het vertrek zweven. Maar dat zijn niet de hoofdrolspelers, Jozef, Maria en Jezus. Om te beginnen bij Maria: zij is afgebeeld terwijl ze naar het kindje in het wiegje kijkt. Het is overduidelijk een wiegje, geen kribbe. Maria ziet er uit als een kloeke, lieve moeder, een beetje rond, maar heel erg gewoon. Ze is vol lieve belangstelling voor het kind. Dat kind daar is iets mee aan de hand. Omstanders rond het schilderij keken er met verbazing naar. Het hoofdje van het kind is dat van een bejaarde, dat is tamelijk gek. Nog gekker is het dat Jozef in dit serene tafereel hout staat te hakken. Kan hij dat niet buiten doen? Rembrandt had duidelijk geen behoefte om van de heilige familie buitenaardse mensen te maken. Het moesten mensen zijn zoals u en ik. Een timmerman en zijn jonge vrouw met hun pasgeboren kindje. Mijn verklaring voor het bejaarde kindje is dan ook de slechte toestand van babies en pasgeborenen in de 17e eeuw. Velen overleefden hun eerste week niet. Rembrandt heeft nogal ruw weergegeven hoe de werkelijkheid was. Vader hakte hout waar iedereen bij was, ook de baby. Ik vraag me af of het doek in die tijd dan ook verkocht is aan iemand. Al te realistisch is soms niet goed voor de verkoop. Rembrandt kon daar heel koppig in zijn. Ik herinner me een ets met daarop een bijbels tafereel en een hond die zit te kakken. Maar door het perspectief zie je eerst de hond en dan de rest. HIj moest soms tekst en uitleg komen geven aan de kerk. Verder is het een prachtig schilderij met een hele mooie, zachte lichtval op Maria. Ga eens kijken nu het er nog hangt, de entree van de Nieuwe Kerk is 5 euro.

Geen opmerkingen: