Gezien: expositie Hoorn, Buismangebouw, Open Monumentendag 13 september 2025

 

                                            Schilderij van Annemieke van Bugnum 

Gezien: expositie Hoorn, Open Monumentendag, 13 september 2025

Het centrum van Hoorn was vandaag gezellig druk met een markt en een dag waarop de talrijke monumenten van de IJsselmeerstad geopend waren voor het publiek. Ik koos er vandaag  voor om naar de gezamenlijke expositie van een groep Hoornse kunstenaars te gaan in het Buismangebouw.

Het Buismangebouw is een voormalige lagere school in de Muntstraat. Een heerlijk gebouw voor kunstenaars vanwege de grote, hoge ramen en de statige trappen. Op de eerste verdieping vind ik een atelier dat gedeeltelijk wordt gebruikt door Annemieke van Bugnum. Zij is professioneel kunstenaar en is blij met deze ruimte. ‘Ik heb uitzicht op een prachtige boom,’ wijst ze naar buiten. Naast dat raam, boven de trap hangt een prachtig schilderij waarop twee oudere mannen aan een tafeltje zitten. ‘Ik probeer een tafereel te vangen dat verbinding oproept,’ zegt ze. ‘Deze twee mannen stralen ook een soort rust uit. Ik heb ze bewust niet helemaal uitgewerkt, dan blijft het een beeld waar je naar blijft kijken.’ De mannen zijn in een soort helder blauw gevangen in een Zuid-Europees land. In een dorp waar de tijd heeft stilgestaan.

 ‘Maar beneden in de hal hangt ook een werk van mij, dat een andere uitstraling heeft. Daarop staat een meisje met een koptelefoon. Ze heeft zich afgesloten voor het geweld in de wereld.’  Dit werk roept inderdaad vragen bij de kijker op. Het is logisch dat mensen zich afkeren van alles wat er gebeurd. Dus: hoe ga je met alle ellende om?  

Op de ezel staat een schilderij van een lieflijk tafereel aan een mediterrane kust. We kijken er samen naar. Is het af? Dat wil Annemieke liever niet, want dan is het een saai verhaal van een dorp in de zon. De rechterkant is een witte vlek. Ze weet nog niet hoe ze er verder mee zal gaan.

Ik neem afscheid en ik betreed het naastgelegen atelier. Het is stil, geen kunstenaar en geen bezoekers. Er heerst een heerlijke rust. Een bankje, een vloerkleed, een ezel met een schilderij dat niet af is. Een paar schoenen op de vloer, fotocollages aan de muur. Een contemplatieve plek. In het midden staat bakken met tere, jonge planten. Of het kunst is, weet ik niet.

Plotseling komt een kunstenaar binnen. Dat is Pascale Kouthoofd. Ze is slank en draagt een pet. Ze vraagt of ik wil plaatsnemen op de bank. We spreken over de stilte in de ruimte, hoe  mooi dat is. Als de stilte in een oude kerk. Het is een mooi gesprek over kunst die ontstaat en dat vandaag toch het belangrijkste is. Pascale maakt fotocollages. Het ziet er fraai uit. Het laat zich lastig door mij omschrijven, merk ik nu. Maar mooi is het wel.

 

                                                      De atelierruimte in het Buismangebouw     

  

 

 

De plassende ijsbeer van Alkmaar

                                                      eigen foto 8 september 2025

De zes meter hoge, plassende ijsbeer van Alkmaar staat al een tijdje aan de rand van ons kanaal. Maar ondertussen heeft hij de harten veroverd van de mensen. De burgemeester heeft de kunstenaar daarom gesmeekt zijn beer niet te laten ontsnappen, maar die was niet te veranderen van gedachten. Gebeurt het ooit weleens dat een burgemeester een kunstenaar met klem verzoekt zijn werk te laten staan? Vandaag is waarschijnlijk zijn laatste dag. Dan zal hij ons verlaten, zoals ijsberen doen van nature. Ze zwerven over de pool op zoek naar een lekker hapje. Het zal weer leeg zijn aan de kade. Ergens in het land zal de beer weer opduiken, niemand weet waar. Bij een watertje, want hij moet regelmatig plassen.

De verdwijning van Kris en Lisanne deel 2, in Panama, het gastgezin

 

 

                                               Lisanne en Kris op weg naar de top van de Pianista berg, op 1 april 2014. Lisanne                                                                 draagt  de blauwgrijze rugzak. De foto is gemaakt met de Canoncamera (foto 486).                                                                 Kris houdt de camera vast. Haar arm is als een selfiestick. De foto is overgenomen van                                                           de koudekaas blog van Scarlet. 

Kris en Lisanne (2)

In deze serie schets ik een kort beeld van de geschiedenis rond de twee in Panama verdwenen Nederlandse meisjes Kris (21) en Lisanne (22). Ik doe dit op basis van het grondige onderzoekswerk van Scarlet en ik verwijs ook naar haar pagina. Die is: https://koudekaas.blogspot.com/

In Panama, het gastgezin

Nadat Kris en Lisanne een reis van maar liefst 24 uur hebben gemaakt, zijn ze eindelijk op hun bestemming aangekomen in Bocas del Toro, in Panama. Het is inmiddels 15 maart 2014.  Ze verblijven samen met internationale jongeren twee weken in een hostel. Op de foto’s die er van zijn, is het een gezellige boel: samen volleyballen, bier drinken, in zee zwemmen, snorkelen. De vakantie van je leven. Ze ontmoetten er ook twee Nederlandse jongens. Op de foto’s lijken de meiden soms wat verlegen om zich heen te kijken. In ieder geval is het een onbezorgde tijd. Geen vuiltje aan de lucht, zo lijkt het. Ze sturen berichten naar het thuisfront dat het goed gaat. Ze blijven altijd contact houden en ze zijn voorzichtig: altijd met zijn twee, geen opzichtige sieraden, vertellen aan iemand waar je bent en waar je heen gaat. In hun dagboeken schrijven ze over deze mooie tijd. 

Maar na twee weken is deze vakantietijd over. Ze vertrekken op zaterdag 29 maart met een bus naar het  plaatsje Boquete waar ze vrijwilligerswerk met kinderen zullen gaan doen. En tegelijk zullen ze Spaans bij gaan leren. De NOS meldde in die tijd dat zij alleen voor de Spaanse les in Panama waren. Dat klopt niet, hun belangrijkste doel was het vrijwilligerswerk.

Ze verblijven in Boquete bij een familie. Een gastgezin. De periode is vier weken. Ze hebben hun eigen slaapkamer, die aardig ruim is. Een grote kast, waarin ze hun kleding netjes opgevouwen in leggen. Zo is te zien op de foto’s. Kris en Lisanne bleven ook op vakantie geordend en gestructureerd. Geen rare fratsen. Ze houden van dansen en uitgaan, maar wel op tijd thuis. Dit zijn belangrijke dingen om van hen te weten, voor de verklaring van hun verdwijnen.

In het gastgezin zijn ook kinderen. We hebben enige foto’s van het huis. Allereerst een plaatje van een woonkamer. Bedenk dat er op drie, eigenlijk vier manieren foto’s van deze reis zijn. Ten eerste van een Samsung smartphone, ten tweede van een Iphone 4, ten derde van een Canon kleinbeeldcamera. En dan zijn er tenslotte ook nog opnames van derden. We hebben niet alle opnames. Sommige zijn uitgelekt, sommige van de televisie overgenomen. Het is een bonte verzameling uit allerlei hoeken en gaten. Vooral anonieme hoeken en gaten.

Laten we even kijken naar hun tijdelijke woning. Lisanne maakte opnames met haar Canon, van de woonkamer. (Foto 464). Een nette kamer, met een bankje en een kinderstoel. Wat opvalt is dat er niemand anders is. Is het ochtend? Er is geen tijdstempel. Elke foto heeft in de files een tijdsaanduiding, maar van deze foto hebben we die niet. Omdat de voorgaande foto’s overdag zijn gemaakt, in een parkje, ga ik ervan uit dat dat zondag was en dat we op deze foto dus getuige zijn van maandagochtend 31 maart 2014.

Ik zei al: er is niemand anders in het huis, dat is raar voor een familie. Waar zijn die mensen? Het kindje moet toch ook eten en wordt vroeg wakker.

Na foto 464 gaat Lisanne naar de gang en maakt daar een saaie foto van. Waarom ze dat doet? Geen idee. Maar het geeft wel een beeld van hun leefruimte. Ook hier geen andere mensen. Het is een donker, ongezellig  huis, vind ik.

Nadat ze de gang heeft vastgelegd, loopt ze naar de keuken en fotografeert Kris, schuin van opzij. Die foto (465) heeft een zeer slechte kwaliteit. Het hoofd van Kris lijkt er wel opgeplakt. Haar ogen zien er, als we het vergroten, dof uit. In haar hals is een rare afsnijding van fotomateriaal. Is er geknoeid met deze foto? In een hoek lijkt een hond of een kat te zitten. Ik meen ogen en oren te zien.

                                           De slaapkamer van de meiden, maandag 31-8-14

                                           De foto is overgenomen van de koudekaas blog van Scarlet

Lisanne legde hier het verblijf vast. Ze begon met een foto te maken van haar slaapkamer.(foto 461) Op het bed is de bruine rugzak van Kris te zien. Ze maakte nog een foto van de deur, waarnaast haar rugzak en hun wandelschoenen. Terwijl ze naar de woonkamer liep, maakte ze een stiekeme opname van Kris, die in de keuken zat. (foto 463) 

Die foto heeft ook een slechte kwaliteit, terwijl het gemaakt is met een Canon. Een apparaat met een hoge scherpteresolutie. Iemand heeft het aantal pixels bewust verminderd. Ik weet niet waarom. Maar zulke slechte foto’s maken met een Canon, dat kan helemaal niet. Op de foto is ook nog een boek te zien. Is dat een dagboek?

Tussen foto 460, een lunch op zondagmiddag in Boquete, en de Lisanne-  in- de -maandag-ochtend- prenten, zijn met de Canon geen andere foto’s gemaakt.

In het volgende stuk volgt het verdere, dramatische verloop van maandag de 31^e maart 2014.

Lees alle details op: www. koudekaas.blogspot.com

 

Kris Kremers en Lisanne Froon, de verdwijning op 1 april 2014

 

                                               Lisanne Froon en Kris Kremers in Panama

                                               op de dag van hun verdwijning,  1 april 2014

De verdwijning van Kris en Lisanne (2014, het begin)

Op 1 april 2014 verdwenen tijdens een wandeling in Panama, twee jonge vrouwen. Dit waren de reisgenoten Lisanne Froon (22) en Kris Kremers (21). Zij werden nooit teruggevonden. De informatie over hun noodlottige tocht zit vol vreemde, onverwachte  en vooral tegenstrijdige feiten. Wanneer je alles leest over deze zaak, bekruipt je het gevoel van een mysterie dat zijn weerga in de geschiedenis van vermiste personen niet kent. Ik probeer voor mezelf en ook voor u lezer, een paar feiten op een rij te zetten. Als u nieuw bent in deze casus, kunt u hier iets aan hebben. Daarna kunt u verder lezen op de uitstekende en zeer goed gedocumenteerde website:

https://koudekaas.blogspot.com/    

Deze website is gemaakt door R. Scharlaken (Scarlet) die van de zaak haar levenswerk heeft gemaakt. Vrijwel alles wat ik hier schrijf, is afkomstig van haar pagina. Mijn doel met dit stuk en volgende is aandacht vragen voor de zaak. Ik heb geen mogelijkheid dingen te onderzoeken. Ik heb het antwoord ook niet op de vraag wat er met het tweetal is gebeurd. Ik wil alleen niet dat ze vergeten worden en ik hoop natuurlijk dat er ooit antwoorden komen op de vele vragen.

Nederland, 2014:

Twee meisjes uit het mooie plaatsje Amersfoort besluiten naar Midden-Amerika te reizen. Ze werken daar samen in een restaurant in het centrum, genaamd: De drie pandjes, waar het echt gezellig is.

 Ik ben een aantal keren geweest  in Amersfoort geweest en ja: het is er echt leuk. Veel studenten, een vriendelijke sfeer en hier en daar in de stad, voor de liefhebbers, wat overblijfselen van lang  geleden: een oude poort, een muur,  en een slingerend patroon van straatjes.

 Er hangt een optimistische sfeer in de stad, die in de buurt van Utrecht ligt. Vrouwen kunnen redelijk veilig over straat en de criminaliteit is niet hoog.

 Hoe is het leven in Nederland? Het is allemaal goed geregeld in het platte land, met welgeteld één enkele berg: de St. Pietersberg. De welvaart is redelijk verdeeld en de mensen over het algemeen gelukkig. Het weer kan soms tegenvallen, want het wil nog weleens regenen. De steden zijn druk. In het piepkleine landje zijn meer fietsen dan mensen. En die fietsen bewegen zich op mysterieuze wijze om elkaar heen. Op de fiets wordt ook werkelijk van alles vervoerd. Vrouwen en mannen zijn bijna gelijk en de Nederlandse man is niet snel beledigd. Er zullen onder de Nederlandse mannen wel types zijn met machoneigingen, maar het zijn er niet veel. Ook is het gebruikelijk in Nederland elkaar direct op zaken aan te spreken en ook snel over private zaken te beginnen, zelfs met onbekenden.  

 De meisjes waar ik het over heb zijn Kris en Lisanne. Ze zijn 21 en 22 jaar oud en ze hebben allebei, in een vlot tempo, een studie voltooid. Kris een culturele studie en Lisanne een studie in de psychologie. Ze vinden elkaar, zo schat ik in, in een match van hun twee karakters. Kris is extravert, altijd in gesprek met iedereen en ze houdt van theater en gek doen. Op de foto’s die wij van haar kennen zien we haar vaak een uitdagende pose aannemen. Lisanne heeft een heel ander karakter: ze is introvert en twijfelt vaak over van alles. Ze is huiselijk en tegelijk heel sportief: ze speelt volleybal op een hoog niveau en ze wordt zelfs kampioen met haar team. Samen zijn Kris en Lisanne een goed stel, zo ontdekken ze. Lisanne kan heel goed luisteren en dat is prima voor de spraakwaterval die Kris is. Omgekeerd helpt Kris Lisanne meer de wereld in. Lisanne heeft verder geen vrienden, dus dat komt ook goed uit. Zo kan ze samen met haar vriendin leren haar vleugels uit te slaan.

 Kris komt waarschijnlijk met het idee om op reis te gaan naar Midden-Amerika. Ze is al in Peru geweest en ze is er verliefd op geworden. Ze vraagt of Lisanne mee durft. Lisanne stemt in. Ze gaan op vakantie naar Panama. In Panama is namelijk een organisatie waar ze vrijwilligerswerk kunnen doen en ze kunnen er Spaans leren. Ze besluiten de zes weken vakantie op te delen in twee stukken: eerst naar een plaatsje dat Bocas del Toro heet en daarna naar een ander plaatsje dat Boquete heet. In Bocas zullen ze gedurende twee weken alleen vakantie en de vrijheid vieren, in Boquete zullen ze het vrijwilligerswerk doen.

 Ze sparen voor de reis, ze zamelen geld in voor spullen voor de vrijwilligersorganisatie en verheugen zich op alles wat komen gaat. In maart 2014 zullen ze gaan vertrekken voor de reis van hun leven.

 Over de periode voorafgaand heeft BNN een reportage gemaakt. Deze ging over het leven van Lisanne. De reportage heet: ‘Break free’ en je kunt deze vinden op internet. In de reportage vertellen ooggetuigen over  wat Lisanne voor een meisje was. Er zijn ook nog enige opnames van haar bewaard waarin we haar horen spreken. Ze oogt lief en gevoelig. Maar ze wilde deze reis per se maken, dat had ze met zichzelf afgesproken.

Voor Kris is een herdenkingspagina gemaakt op Facebook. We zien een paar foto’s van haar en wat geposte berichten. De link is: https://www.facebook.com/kris.kremers.1

Helaas ontbreken op deze pagina berichten die zouden kunnen gaan over haar motivatie om deze reis te maken.

Op YouTube kunt u ook veel video’s vinden die door Scarlet over deze zaak zijn gemaakt.

Ik adviseer u wel niet alles in één keer te bekijken, daarvoor is het allemaal veel te uitgebreid en te complex.

 Maar hoe dan ook, twee Nederlandse meiden, goed opgeleid, jong en mooi gaan op reis. Ze zijn niet gewend aan bergen en hoogte en ze spreken geen Spaans. Ze zijn opgevoed in de Nederlandse cultuur en dat betekent dat ze nogal precies zijn met tijd. Te laat komen is not done. We zullen in een later stuk, dat ik zal schrijven, zien dat dit nog een belangrijke rol gaat spelen.

Kris en Lisanne zijn ook niet bekend met het fenomeen:  manana, manana  Dat zoveel betekent als: morgen kunnen we de dingen ook wel doen. In Nederland worden de dingen vandaag gedaan en niet morgen.

Tot zover nu deze eerste inleiding. In het volgende stuk wil ik op een rij zetten welke spullen Kris en Lisanne mee op hun reis nemen. Dit op basis van de foto’s die Scarlet heeft verzameld.  

https://koudekaas.blogspot.com/

 

Lieve jongen uit Argentina

 

                                                      Elvis, de kakatoe, Amsterdam Centraal

Lieve jongen uit Argentina

 ‘Ik ben geen lieve jongen geweest. Als de zon onderging begon ik met vechten en ruziemaken. Auto’s stelen, dealen, ja.

Overdag ging ik slapen. Soms werkte ik als metselaar. Ik heb dit huis in Hoorn zelf gebouwd. Leefde hier met Cynthia. Zij is overleden, anderhalf jaar geleden, si.

Nu alleen verder. Soms vissen met mijn zoon Rob. Vorig jaar nog. Of twee jaar geleden. Spijt? Ik heb nergens spijt van. Slechte dingen gedaan. Maar geen spijt.

Ik kom van Argentina. Ik ben al lang niet meer geweest daar. Ook geen contact. Si. Buenos Aires. Mijn naam is Diego. Si, mi madre heeft me genoemd naar Maradona. Geen grotere dan Diego Maradona.

Maar ik mis Argentina niet. Ik heb vorig jaar een vogeltje gekocht. Chico. Die is mijn vriend. In de laatste uren. Zingt heel mooi. Bueno. Vandaag niet. Si.

Vandaag is het weer slecht. Regen.

Regen wel goed voor die planten.

Liever zon. Ik heb vijf jaar binnen gezeten. Si. Je begrijpt?

Het was dom.

Ik heb iemand…

Ik werkte op een steiger in Purmerend. Si.

Met metselaar. Ook een oudere man.

De man zei lelijke dingen tegen me: ‘Stomme Argentino. Varkenskop. Hijo de puta. Ik liep op de man af. En kiept een bak cement over hem. Si.

Hij vocht mij. Sloeg me  met die baksteen.  Toen hij struikelde en viel. Tien meter naar beneden. Ongeluk.

Ik ben bij zijn vrouw en kiendjes geweest. Drie dochters, mooie dochters.

Alles uitgelegd. Ze bleef boos ook toen ik uit de prison was.

Heel jammer.

Zulk ding gebeuren.

Geen spijt.

Je moet niet zulke dingen zeggen. Tegen mij. Niet doen, si. Korte lontje.

Maar geen spijt.

Ik ben een zieke man. Heel ziek. Oog in oog  met de dood.

Ik zeg je, straks komt de dokter. En nog een dokter. Dos, si.

Om…

Vind het moeilijk. Si.

Afscheid nemen van je leven. Afscheid nemen van de mens om je heen.

Kinderen, zoon.

Laatste keer naar buiten.

Kijken naar de wolken, de blauw lucht, de groen gras, de sol.

Ik geloof.

Maar is daarboven ook een mooi blauw lucht?

Ik weet niet.

Laatste keer een koffie drinken.

Straks om tien uur, ik ga vliegen. Zo zie ik dat.

Een enkele prachtige vliegreis.

Betaald door verzekering. Si.

Spijt.

Ik heb maar één ding spijt: klein dingetje.

Lang geleden.

In Buenos. Een meisje. Nee, ik heb haar niet vermoord.

Ze was mooi.

Doria Vera.

Zij mij ook leuk vond.

Ik was een kiend. Si.

Mooi lach had zij.

Na voetbal  River Plate en Boca Juniors, zag ik haar. Hart ging boem boem.

Maar ik was met mijn vriend en hij was mijn beste vriend.

Hij liep op haar af. Ging dreigen. Tegen haar duwen. Pesten.

Ik bleef staan. Ik wilde haar beschermen, maar deed het niet. Hij kneep in haar arm. Zij 

rende huilend weg. Heel geschrokken.

Daar heb ik spijt van.

Dat ik niets deed. Tegen die rotzak.

Dat ik het niet opnam voor haar.

Spijt. Echt spijt.

Ik hield van haar. Echt. Madre, het is zo. Si.

Ik heb haar niet meer gezien.

Ik had hem een klap moeten geef.

Haar moeten koesen. Koes ja. Si.

Was dat een vriend?

En waarom dat lief meisje?

Doria Vera.

Zo lief, Doria Vera, ik kom bij u.

Ik hoorde zij is overleden.

Ik hoop dat ik haar straks zal zien.

Om een uurtje of tien.

Dat ik het uit kan leggen.

Dat ze me vergeeft, ik kan niet wachten.

En misschien ik zie ook Maradona, samen voetballen.

En de metselaar. Lekker nog even knokken, si.

En Cynthia, mijn lieve vrouw.

Maar Doria Vera. Hier is een foto van haar, zie je het Chico?

Mijn zoon zal goed voor je zorgen. Hij wil niet hier zijn.

Ik heb mijn haar gekamd. Mooie hemd aan.

Huis is schoon. Daar is de bel, daar zijn de dokters.

Don't cry for me Argentina.

Dag lieve Chico, ik ga op reis.’

 

 

 

 

 

 

Met mijn vader naar fysio Friso, maandag 28 april 2025

 

Zijn knie is behandeld in het ziekenhuis. En ik ga met hem naar de fysio. Hij zit in zijn rijdende wagen 

met in zijn hand een kruk.

We hobbelen over straat. Hij groet een mevrouw van zijn kerk.

De kerk heeft een boel kaarten gestuurd.

Bij het stoepje stoppen we. Twee politie auto’s. Iemand wordt aangehouden.

We moven om de wagens heen. Pa lijkt het niet zo te interesseren, dat is bijzonder.  

We gaan het gezondheidscentrum in, in zijn achteruit.

Dan de lift.

Fysio Friso staat al te wachten.

Pa, je moet uit de stoel. Sta op, als Lazarus.

‘Eerst de rem erop!’ zegt de behandelaar streng.

Vader hijst zijn lange lijf omhoog. Het gaat krakend.

Zijn benen moet hij nu vooruit gaan zetten. Mijn moeder zegt dat ze dun geworden zijn. Ze zegt, het 

waren van die mooie, lange benen, ja, dat zegt ze.  

‘Je voeten niet schuifelen,’ zegt de fysio.

Vanaf de hak afwikkelen. Hij moet dit thuis oefenen, maar hij er moeite mee. Hij vindt het niet zo 

nodig. Even lang als eigenwijs.

Met veel moeite loopt hij de oefenruimte binnen.

Daar zit een mevrouw op de hometrainer. Zij zit daar ook met een nieuwe knie.

Pa moet zo ook op de hometrainer. Het grote lijf omhoog, de voeten zoeken de trappers. Dit kost  hem 

net zoveel energie als voor een wielrenner die de Mont Ventoux beklimt. Dat is een berg in Frankrijk.

‘Tien minuten,’ hoor ik de fysio zeggen.

Buiten wordt een steiger tegen de muur van het centrum geplaatst.

Ook de mevrouw met de nieuwe knie kermt erop los. Wie lopen wil met zijn nieuwe onderdeel, moet 

diep in het rood gaan.

Weer naar beneden.

Een afspraak met de huisarts maken. De laatste keer sliep de oude toen de dokter belde. Die sprak toen 

wat in. Want senior valt soms zomaar in slaap. Oma zegt zelfs een keer voor het stoplicht, toen hij in de 

auto zat. Maar hij zegt, met mij is niets aan de hand. Ik voel me prima.

Afspraak geregeld. Weer in het zonnetje.

Hij  zegt niet veel. Hij zegt dat hij niet moe is.

We rijden naar zijn huis. Van mijn moeder krijg ik een doosje chocolaatjes.

Ik leg de oefeningen van fysio Friso nog even uit, maar ik twijfel of er naar me geluisterd wordt.

Hoe zal ik zijn, als ik zelf oud ben? Verandert een hoge leeftijd ook je karakter?  

 

Prompt onder de radar deel 10, 11 en 12. De overtocht

 

Onder de radar deel 10   De overtocht

Ik kan het niet geloven. Toch kan het niet waar zijn. Er is maar één manier om daar achter te komen.

 Maar nu nog niet, want ze zijn dichtbij. We zijn bij het water. Ik hoor het ruisen. Op de oever ligt een lekke motorboot, maar voor een stuk van tien meter om over te steken, moet dat genoeg zijn. Als het niet lukt, zijn er anaconda’s, van die piranhavissen en een enkele kaaiman om ons te helpen. Ik vraag me wel af of enig beest zijn tanden in mijn gijzelaar wil zetten, ze lijkt me taai.

‘Kom,’ zeg ik. Ik duw haar de boot in. Haar handen heb ik voor de zekerheid vastgebonden want ze zal me niet nog een keer verrassen.

 Ik probeer de motor te starten, hoewel ik niet veel hoop heb. Dat blijkt te kloppen: de motor is al lang overleden. Roestig als een spijker. Ik zal moeten roeien. Met die paar half vergane spanen ben ik benieuwd.

 Van onze oever komen verontrustende geluiden. We zijn nu tussen twee walkanten in. We draaien zo nu en dan een rondje. Ik zie een aantal mannen, ze gebaren woest. Ik zie geweren. Ze richten, ze schieten. Kogels vliegen over het water, maar ze raken alleen vogels. Een geluk dat deze jongens te veel drinken. Een kogel boort zich in de achterkant.

 We zijn aan de overkant. Niet schieten op oma. We proberen uit de boot te komen. Wiebelig. Yu Yu gaat voorop. Ik duw de gevangene op de kant. Het schieten is plotseling gestopt. Waarom? Dat wordt snel duidelijk. Terwijl we nog plat op onze buik liggen, hoor ik een stem. Ik kijk op, het is een oudere man. Hij zwaait naar de overkant. Het gebaar is veelzeggend: stop met vuren!

De man is keurig gekleed, in een wit pak. Hij heeft lang, zwart haar, waarin rode en blauwe linten. Hij draait moderne slippers.  Vriendelijke ogen. Hij is de leider van de Bkabi’s: de vader van mijn beloved. Dat is me duidelijk. Om hem heen staat de rest van het dorp: ook allemaal heel modern gekleed, kleurige tanktops, korte broeken. Beschaafd. Ook de inheemsen gaan mee met de tijd. Geen tijgervellen en peniskokers. In hun hand hebben een aantal een mobiele telefoon.

‘Hallo,’ zeg ik.

 

Deel 11   Wie ben ik?

 

We gaan naar het dorp. De oudere heer voorop, het volk zwijgend er achter aan. We gaan een prachtig houten huis binnen. Naast de man zijn nog twee jonge mannen aanwezig.

Daarbinnen is ook alles netjes, maar eenvoudig. In een hoek staat een televisie van niet geringe omvang. We zitten op een kleed met een jachttafereel. De man spreekt goed Engels. ‘Welkom,’ zegt hij. ‘Wat brengt u hier, mevrouw? Denkt u dat wij zelf geen bananen hebben?’ Hij glimlacht.

 Ik ga staan en spreek zacht. ‘Mijnheer, jaren geleden,’ begin ik, ‘was  ik hier in het bos en ik ontmoette een mooie vrouw. Ik kon haar niet meer vergeten. Ook toen ik thuis was, in Engeland, dacht ik elke dag aan haar. Ik leefde mijn leven. Ik kreeg relaties, maar dat ging steeds over. Op een dag, het was een koude, herfstige dag, ik weet het nog, werd er een brief bij me bezorgd. De brief kwam hier vandaan en had een lange weg afgelegd. Hoe dan ook, in de brief werd ik uitgenodigd hier naar toe te komen. Dat deed ik vorige maand. Maar niet nadat ik eerder een cadeau voor u had gevonden.

Het cadeau was een schedel van uw  eerste voorouder. Ik stal het uit een museum voor volkenkunde.

 Onderweg naar hier kregen een aantal mannen van uw volk, de Bkabi’s, daar lucht van. Zij dachten dat ik het ding alleen voor mezelf geroofd had. Dat was niet zo, ik wilde het bij u brengen om u gunstig te stemmen.’

 Ik stopte even.

‘En waar is die schedel nu, mijnheer?’ vroeg de oude. Hij sprak als een geleerde.

‘De schedel heb ik verstopt in het bos, sir. Toen ik werd achtervolgd, leek me dat beter.’

‘Goed,’ zei de man. ‘Ik stel voor dat u hem daar laat liggen.’

Dat verraste me zeer. ‘Hoe bedoelt u?’

‘Ik begrijp dat u me wilde vleien met een presentje. Of omkopen is een beter woord. Maar ik ben niet om te kopen. Wat voor voorbeeld geef ik daar mee aan mijn mensen?’

Ik knikte.

‘En verder zijn wij geen volk dat nog  uitgebreid doet aan voorouderverering. Wij zijn moderne mensen.’

Ik aarzelde even en zei: ‘Dan zal ik nu mijn kleren, mijn vermomming afdoen.’ Ik trok de jurk uit en deed de  hoofddoek af. Het was heerlijk zonder die kleren te kunnen ademen.

Daar stond ik dan. Als John W. Davidson.

Het was muisstil in de hut.

Toen stond de kleine vrouw op en ging voor me staan.

‘Nu herken ik je John,’ zei ze. Ze snikte. ‘Herken je mij?’

Toen kreeg ik de bevestiging over wat ik al enige uren vermoedde: zij was Yemara! Zij was de vrouw waar ik al zo lang naar uit keek. Maar ze was onherkenbaar.

‘My god,’ hijgde ik. ‘Are you Yemara? What happened?’

‘Ik heb een vliegtuigcrash overleefd, John,’ huilde ze. ‘Daarvan was ik een week zo in shock dat ik de weg niet meer wist in de jungle. Ik had geen eten en geen drinken. Ik wist niet meer waar ik was. Jij hebt me gered!’

‘En je was zo dichtbij je dorp.’

‘Ja. Heel dichtbij.’

De vier mannen die me achtervolgd hadden, kwamen de hut binnen. Ze waren kletsnat, omdat ze de tien meter door het water waren gegaan.

De oude vader gaf ze het woord.

‘Sorry, sir,’ zei de langste van het stel. ‘Sorry, mister, dat we u in de problemen hebben gebracht. Hoe kunnen we het goed maken?’

Ik zweeg en zei: ’Breng Yemara nog vandaag naar het ziekenhuis. Ik zal zorgen dat de schedel weer terugkomt in het museum. Ik neem het risico dat ik gestraft zal worden voor de roof.’

‘Dat lijkt me een goed plan,’ zei de oude.

Ik omhelsde Yemara. Het voelde heel goed haar in mijn armen te houden. Ook al was zij een zakje met knoken. Kussen deden we nog niet, dat kwam pas later.

En zo namen we afscheid van het dorp.

Yemara kwam in het ziekenhuis van Brasilia. Ze was er erg slecht aan toe. Dokters vroegen zich af of zij  het zou redden. Er kwam vast te staan dat ze voor het ongeluk al leed aan diabetes type 1. In de loop van de maanden bleef ik bij haar en zag iets van haar terugkomen dat ik herkende, al werd ze nooit meer helemaal dezelfde.

We vroegen aan haar vader of ze bij mij in Engeland kon komen wonen.

‘Jullie hebben mijn toestemming niet nodig,’ zei hij. Gelukkig kon zij in Engeland niet vervolgd worden voor haar terroristische activiteiten. Ik zelf kreeg zes maanden om uit te zitten. Dat was omdat ik zelf de schedel had teruggeven en spijt had betuigd aan de rechters, anders waren het vijf jaren zitten geworden.

Nu leven we samen in een stad ten noorden van Londen. We hebben het  goed samen. Ieder van ons heeft soms zijn sombere momenten, zijn heimwee naar een vrij bestaan. Maar gelukkig weet de een de ander dan op te vrolijken.

Want je moet kijken naar wat je hebt en niet naar wat je niet hebt.  

 

Deel 12   Bienvenido

   

We besloten vorig jaar te gaan verhuizen, naar een rustiger buurt. Bij het opruimen van

oude kleren, kwam  ik ook de kleding tegen die ik droeg tijdens mijn schedelterugbrengreis.

In een van de zakken vond ik de pas die ik in het bos gekregen had van Yemara. Toen we

naast het vliegtuig stonden. Ik bekeek de pas. Het was tot mijn verbazing het paspoort van een kleine jongen. Wie was dit? Zijn naam was ook John W. Hij moet op de foto een jaar of zes

zijn geweest. Ik ging er mee naar Yemara, met een onbestemd voorgevoel.

Ze was bezig met een cursus wiskunde. Ze wil lerares worden. Ze legde haar bril weg en keek me aan. ‘Wat is er?’ vroeg ze.

Ik toonde de pas zonder iets te zeggen.

‘Ah,’ zei ze. ‘Dat is John.’

‘Wie is dat?’

Ze zweeg en keek treurig.

‘Your son,’ zei ze. Ze keek met haar ogen naar de grond.

Even leek het alsof de aarde draaide met stoppen en niemand op de planeet nog adem haalde.

Ik voelde me licht in mijn hoofd.

‘Wat?’ stamelde ik.

Ze legde het geduldig uit. John was mijn zoon. Nee, hij had niet in het vliegtuig gezeten. Nee, ze had geen andere foto’s van hem. En ze had er over willen praten, maar ze was bang dat ik haar dan zou verlaten. Ik protesteerde. Ik zou haar nooit in de steek laten. Waarom heb je het niet gezegd, lieve Yemara. Waarom? Vertel het me.

Maar het heeft geen zin verder te vragen. Ze weet niet waar hij is. Hij kent ons niet, dus hij weet ook niet waar hij moet zoeken.

Maar je bent altijd welkom zoon, de deur staat voor je open.

Pero eres bienvenido, la puerta está abierta para ti.